نصاب‌های طلبه ی طراز

شرح نصاب‌های طلبه‌ی طراز

به دلیل درازدامن بودن و اهمیت ویژه‌ی مباحث معطوف به نصاب‌های مورد نظر برای طلبه‌ی طراز، این قسمت را به صورت فصلی مستقل و در قالب سه فرع صورت‌بندی می‌کنیم.

فرع اول: فرایند «جذب»، «گزینش»، «پذیرش» و «تثبیت» داوطلبان

باید نخست شروط و شاخص‌های «داوطلب شایسته» و فرایند ورود به حوزه تعیین گردد، سپس «طلبه‌ی طراز» به لحاظ ابعاد مختلف وجودی، تعریف شده و برنامه‌ی تحقق نصاب‌های آن ارائه گردد.

شروط و شاخص‌های داوطلبان تحصیل در بدو ورود

عمده‌ی این خصائص و خصائل عبارت‌اند از:

1. داشتن سلامت عقیدتی و آگاهی‌های نسبی دینی
2. برخورداری از: یک) درک درست و روشن از «هویت و هدف حوزه»؛ دو) «خودآگاهی تاریخی و زمان آگاهی»؛ سه) «هدف‌داری و وظیفه‌شناسی صنفی»؛ چهار) «عزم لازم» برای تحمل مشکلات مسیر دشوار تحصیلات حوزوی و عهده‌داری رسالت دینی به مقتضای تکالیف دینی و وظایف صنفی.
3. دارا بودن التزامات عملی شرعی، حداقل در سطح یک فرد مسلمان ملتزم.
4. برخوردار از «قصد قربت و خلوص نیّت»
5. داشتن استعداد فوق متوسط.
6. برخوردار از سلامت جسمی و روانی

برخی نکات مهم برای ارتقای جذب داوطلبان ورود به حوزه

1. برقراری ارتباط با خانواده‌های دارای شأنیت و شایستگی.

3. رصد جشنواره‌های شهری، استانی، منطقه‌ای، کشوری.

4. شناسایی بهترین نسل جوان برای جذب از رهگذر استعلام از واحدهای آموزش و پرورش.

5. تنظیم دفترچه راهنما با تعاریف و توضیحات کامل درباره حوزه.

برخی نکات مهم برای ارتقای گزینش داوطلبان

1. برگزاری آزمون کتبی منضبط و موثر با رویکرد شناخت توان علمی داوطلبان تحصیل در حوزه.

2. انجام مصاحبه‌ی شفاهی گروهی جامع.

3. هوش سنجی و استعدادشناسی داوطلبان.

4. انتخاب بالقیاس داوطلبان براساس بالاترین امتیاز حاصل از جمع آزمون کتبی، سنجش هوش، مصاحبه و نظر نهایی

مصاحبه‌گران.

فرع دوم : تبیین نصاب‌ها

نصاب‌های بیان شده در ذیل عنوان‌های آتی، افق‌ها و حدودی است که انتظار می‌رود تا قبل از مقطع تحصیل خارج حوزه در طلاب حاصل گردد؛ شرح نصاب‌های حاصل از اشتغال به خارج و رشته‌های تخصصی هم طراز آن، اینجا مورد نظر راقم نیست، شرح آنها مجال و مقال دیگری را می‌طلبد.

ابعاد چهارگانه و عرصه‌های دهگانه‌ی متعلق تربیت در نظام پیشنهادی

پیشتر گفتیم: بر اساس نظام علمی_آموزشی «پرورش‌مآل»، رسالت اصلی نهاد حوزه، عبارت است از پروردن و به فعلیت رسانیدن استعدادهای طلاب در زمینه ابعاد چهارگانه‌ی «معرفتی»، «معنوی»، «مهارتی»، و «هویتی»، و آماده کردن آنان برای نقش آفرینی در فرایند تحقق غایت قصوای دین، که استکمال نفوس و تأمین سعادت دنیوی و اخروی آحاد و جوامع انسانی است.

ابعاد چهارگانه «معرفتی»، «معنوی»، «مهارتی»، و «هویتی» متعلق تربیت، حداقل به ساحات و عرصه‌های ده‌گانه‌ی زیر تحویل می‌شود:

1. معرفت و ایمان دینی 2. حکمت و عقلانیت رفتاری 3. روح تعبّد و سلوک عبادی 4. تهذیب نفس و تخلّق 5. خودآگاهی تاریخی و بصیرت سیاسی 7. سلامت و نشاط روحی و جسمی 8. پرسشگری، پویایی فکر، اعتماد به نفس علمی و جرئت نقد 9. جامعیت و عمق علمی 10. مهارت و فنون مورد نیاز.

اینک شرح شاخص‌ها و نصاب مورد توقع در زمینه‌ی هرکدام از ابعاد و عرصه‌ها:

1.به لحاظ معرفتی و ایمان دینی

1. برخوردار از معرفت عمیق و استدلالی در زمینه‌ی اصولی عقاید اسلامی.
2. دارای ایمان عمیق و راسخ نسبت به مبانی و عقاید دینی.
3. واجد بینش خرافه ستیز، جهل گریز و حکمت آمیز.
4. بهره‌مند از آگاهی لازم درباره‌ی نقاط ضعف ادیان و فرق، و نیز آرای جدید دینی و مسلک‌های نوظهور معنوی.

2. به لحاظ حکمت و عقلانیت رفتاری

1. برخوردار از اوصافی چون دوراندیشی، برنامه‌مندی، انضباط و نظم، وقت شناسی و فرصت سنجی در گذارن عمر.
2. دارای نشاط، کوشندگی و نستوهی در کسب کمالات و فعالیت‌های تحصیلی و مطالعاتی.
3. بهره‌مند از رفتار خردمندانه و حکمت نمون، در مواجهه با دیگران.
4. قدرشناس میراث معرفتی و سیره‌ی سلف، ملتزم به حریم بزرگان و اساتید.

3. به لحاظ روح تعبد و تادب به آداب عبادی

1. برخوردار از تقوا و روح تعبد.
2. آگاه از «احکام» شرعی مورد ابتلا.
3. دارای ادب عبودیت.
4. برخوردار از التفات لازم به «اسرار عبادات».

4. به لحاظ «تخلّق»

1. ملتزم به فضائل اخلاقی، منزه و مبری از رذائل مورد ابتلاء، خاصه در زمینه‌ی آفات اللسان.
2. متواضع، برخوردار از سعه صدر، حلیم و صبور.
3. متعهّد به اخلاق و منطق در همه فعالیت‌های علمی، به ویژه در نقد غیر.

5. به لحاظ خودآگاهی و رسالت شناسی صنفی و زی طلبگی

1. دارای درک درست و دقیق از «هویت و هدف حوزه».
2. برخوردار از خودآگاهی و وظیفه شناسی صنفی.
3. آشنا با عرف و آداب حوزه.
4. برخوردار از دغدغه‌ی مسئولانه نسبت به مشکلات محرومان و مظلومان و مسائل جهان اسلام.
5. آشنا و ملتزم به رعایت حداکثری آداب اجتماعی.
6. دارای خانواده‌ای سالم، صالح و سازگار.

6. به لحاظ خودآگاهی تاریخی و بصیرت سیاسی

1. برخوردار از زمان آگاهی، «خودآگاهی تاریخی» و «خودآگاهی ملی».

2. دارای شناخت لازم از جریانات فکری.

3. آگاه به مکتب حضرت امام خمینی (قدّه)، و رهنمودهای رهبرمعظم انقلاب اسلامی(دام ظله)، و گفتمان فکری انقلاب اسلامی، و توان تبیین و دفاع استدلالی از آن.

4. توانا در تحلیل اوضاع و آگاه از دسائس دشمنان.

5. معتقد و ملتزم به اصول و ارزش‌های انقلاب.

7. به لحاظ پرسشگری و پویایی فکر

1. دارای روح کنجکاو و پرسشگر، حق‌جو و حق‌پذیر.
2. برخوردار از آزاداندیشی، استقلال فکر و اعتماد به نفس علمی.
3. واجد تفکر انتقادی و جرئت علمی برآمده از مبانی متقن و منطق صحیح.

8. به لحاظ سلامت روحی و جسمی

1. آشنا با اولیات بهداشت روان و جسم.

2. دارای انضباط لازم و التزام به تغذیه‌ی صحیح، استراحت کافی و تفریح سالم.

3. علاقه‌مند و مقید به ورزش منظم و مفید.

4. برخوردار از آرامش و طمأنینه‌ی روحی.

5. مثبت اندیش، معتدل در سوگ و سور، و میانه در محبت کردن و نفرت ورزیدن.

6. شکیبا بر مصائب، نستوه در شداید و دارای قدرت کظم غیض و سعه‌ی صدر.

ادامه دارد…