چشم انداز طلبگی

ماموریت ذاتی نهاد روحانیت، «اقامه دین» است. اما این ماموریت، در سطوح و قالب­های گوناگونی دنبال می­شود و طلاب، بنابر استعداد، علاقه و امکاناتی که برایشان فراهم است، می­توانند چشم­انداز خود را مشخص و برای دستیابی به آن، برنامه­‌ریزی کنند. تعیین چشم‌­انداز، پس از گذراندن مقطع عمومی حوزه (سطح 1) و انتخاب تراز علمی صورت می­گیرد.

ترازهای علمی حوزه

ترازهای علمی حوزه به همراه شاخص­های اصلی و مقدمات علمی هر یک بدین شرح است:

1. مجتهد مطلق

شاخص اصلی: توانایی کامل استنباط روشمند و حجت­مدار معارف اسلامی از منابع اسلامی به ویژه در حوزه احکام شرعی در حد ممنوعیت تقلید

مقدمات علمی: اتمام موفق مقطع عمومی و تخصصی / سطح 1 تا 3 + حضور محققانه در درس خارج اصول (یک دوره کامل) و خارج فقه (ابواب متعددی از عبادات و معاملات) + تسلط کامل بر سایر علوم اسلامی پیش­نیاز اجتهاد (ادبیات عرب، علوم قرآن و تفسیر، علوم حدیث، کلام) + مطالعات گسترده قرآنی و حدیثی + تدریس سطوح عالی اصول و فقه با اتخاذ مبانی اصولی و آرای فقهی در ابواب متعددی از عبادات و معاملات = حداقل 20 سال

2. مجتهد متجزی

شاخص اصلی: توانایی نسبی استنباط روشمند و حجت­مدار معارف اسلامی از منابع اسلامی

مقدمات علمی: اتمام موفق مقطع عمومی و تخصصی / سطح 1 تا 3 + حضور محققانه در دروس خارج اصول و فقه + تسلط نسبی بر سایر علوم اسلامی پیش­نیاز اجتهاد + مطالعات گسترده قرآنی و حدیثی = حداقل 16 سال

3. صاحبنظر متخصص (فاضل)

شاخص اصلی: شناخت منظومه کلی و روش استنباط حجت­مدار معارف اسلامی + تخصص در یکی از شاخه­های علوم اسلامی

مقدمات علمی:  اتمام موفق مقطع عمومی و تخصصی / سطح 1 تا 3 + حضور فعال در دروس خارج اصول و فقه + مطالعات گسترده در زمینه منابع و معارف اسلامی + تحقیق و تدریس در حداقل یک رشته تخصصی از علوم اسلامی = حداقل 14 سال

4. کارشناس آگاه به دین

شاخص اصلی: شناخت مستدل منظومه کلی معارف اسلامی + توانایی تشخیص دیدگاه­های دینی حجت­مدار از غیر آن

مقدمات علمی: اتمام موفق مقطع عمومی و تخصصی / سطح 1 تا 3 + مطالعات گسترده در زمینه معارف اسلامی و تطبیقی = حداقل 10 سال

5. کارشناس در ارائه خدمات دینی

شاخص اصلی: شناخت مستند منظومه کلی معارف اسلامی + توانایی نسبی ارائه خدمات دینی

مقدمات علمی: اتمام موفق مقطع عمومی / سطح 1 + مطالعات حداقلی معارف اسلامی + کسب مهارت­های عمومی و تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت = حداقل 5 سال

چشم­انداز طلبگی در پنج شاخه اصلی تعریف می­شود:

1. تدریس

2. تحقیق

3. تبلیغ

4. قضا

5. مدیریت

هر یک از این شاخه­های فوق، دارای فروعاتی است (مجموعا بیش از 100 شاخه) که برای هر یک، تراز علمی خاصی لازم است.

شاخه‌­های اصلی و فرعی چشم‌­انداز طلبگی

در فهرست زیر، شاخه‌­های اصلی و فرعی چشم‌­انداز طلبگی با ذکر کد تراز علمی لازم برای هر شاخه، قابل ملاحظه است:

1. تدریس
   1. علوم حوزوی
      1. ادبیات عرب (5)
      2. منطق (4)
      3. اصول فقه (4) (3) (2)
      4. فقه (4) (3) (2)
      5. کلام اسلامی (4) (3) (2)
      6. علوم قرآن و تفسیر (4) (3) (2)
      7. علوم حدیث (4) (3) (2)
      8. تاریخ اسلام و سیره (4)
      9. اخلاق و تربیت اسلامی (4) (3) (2)
      10. فلسفه اسلامی (3) (2)
      11. عرفان اسلامی (3) (2)
      12. ادیان و مذاهب (3)
   2. معارف اسلامی
      1. عقاید (5) (4)
      2. اخلاق (5) (4)
      3. احکام (4) (3)
   3.            منابع اسلامی
      1. قرآن (5) (4) (3)
      2. حدیث (5) (4) (3)
   4. علوم بشری و مطالعات اسلامی
      1. اسلام و روانشناسی (3) (2)
      2. اسلام و جامعه شناسی (3) (2)
      3. اسلام و اقتصاد (3) (2)
      4. اسلام و مدیریت (3) (2)
      5. اسلام و علوم سیاسی (3) (2)
      6. اسلام و طب (3) (2)
      7. اسلام و نجوم (3) (2)
      8. اسلام و فرهنگ و هنر (3) (2)
      9. اسلام و حقوق (3) (2)
      10. اسلام و مطالعات زنان و خانواده (3) (2)
      11. اسلام و علوم تربيتي (3) (2)
      12. و …
   5. مهارت‌های حوزوی
   6. 1. مهارت های آموزشی (5) (4)
      2. مهارت های پژوهشی (5) (4)
      3. مهارت های تبلیغی (5) (4)
      4. مهارت های تربیتی (5) (4)
      5. مهارت های زبانی (عربی، انگلیسی و سایر زبان‌ها) (5)

• عرصه‌های تدریس شامل: مدارس علمیه، موسسات آموزشی پژوهشی حوزوی، مراکز آموزش عالی، مدارس آموزش و پرورش، کانون‌های فرهنگی، جلسات مذهبی و …. می‌شود.

• تحقیق
  • پژوهش‌های عمومی
    • قرآنی (5) (4)
    • حدیثی (5) (4)
    • تاریخی (5) (4)
    • اعتقادی (4)
    • اخلاقی تربیتی (5) (4)
    • فقهی (4)
  • پژوهش های تحلیلی
    • فقه و اصول (4) (3)
    • کلام اسلامی (4) (3)
    • فلسفه و عرفان اسلامی (4) (3)
    • اخلاق و تربیت اسلامی (4) (3)
    • علوم قرآن و تفسیر (4) (3)
    • علوم حدیث (4) (3)
    • تاریخ اسلام و سیره (4) (3)
    • علوم انسانی (3)
    • طب سنتی (3)
  • نظریه پردازی (اجتهاد)
    • فقه و اصول (2) (1)
    • کلام اسلامی (2)
    • فلسفه و عرفان اسلامی (2)
    • اخلاق و تربیت اسلامی (2)
    • علوم قرآن و تفسیر (2)
    • علوم حدیث (2)
    • علوم انسانی (2)
  • تصحیح و احیای متون
    • منابع اسلامی (4) (3)
    • علوم اسلامی (4) (3)
  • ترجمه
    • عربی (5)
    • انگلیسی (5)
    • سایر زبان­ها (5)
  • مأخذشناسی و اطلاع‌رسانی
    • علوم و معارف قرآن (4)
    • علوم و معارف حدیث (4)
    • اخلاق و تربیت اسلامی (4)
    • فقه و حقوق اسلامی (4)
    • کلام، فلسفه و عرفان اسلامی (4)
    • تاریخ و فرهنگ اسلامی (4)
    • علوم انسانی و مطالعات اسلامی (4)

• عرصه‌های تحقیق شامل: موسسات آموزشی و مدارس تخصصی حوزوی، مراکز پژوهشی حوزوی، مراکز آموزش عالی، پژوهشکده‌ها و موسسات پژوهشی، همایش‌های علمی ترویجی و پژوهشی می‌شود.

• تبلیغ
  • خطابه
    • مخاطب عام (5) (4)
    • مخاطب خاص (5) (4) (3)
  •            مشاوره
    • مهارت­های تحصیلی (4)
    • مهارت­های زندگی (4)
  • پاسخگویی
    • سوالات شرعی (3)
    • سوالات دینی (3)
  •            نویسندگی
    • شعر و نثر ادبی (5)
    • ادبیات داستانی (5) (4)
    • نمایشنامه و فیلمنامه‌نویسی (5) (4)
  • فعالیت­های رسانه­ای‌
    • رادیو و تلویزیون (5) (4) (3)
    • رسانه­های دیجیتال (5) (4)
    • فضای مجازی (5) (4)

• عرصه‌های تبلیغ شامل: مساجد، حسینیه‌ها و تکایا، هیئات و جلسات مذهبی، اماکن زیارتی، اماکن عمومی، روستاها، مدارس، دانشگاه‌ها، کشورهای اسلامی و کشورهای غیراسلامی می‌شود.

• قضاء
  • قضاوت
    • حقوقی (3) (2)
    • کیفری (3) (2)
  • دادرسی (3) (2)
  • مدیریت قضائی (3) (2)

• عرصه‌های قضا شامل: دادگاه حقوقي، دادگاه کیفری، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال، دادگاه خانواده، دادگاه نیروهای مسلح، دادگاه اصناف، دادگاه ویژه روحانیت، دادستانی کل کشور، دادستانی استان، دادستانی ویژه روحانیت، دادستانی دادسرای عالی انتظامی قضات، دادستانی محاکم اداری، دیوان عالی کشور، دیوان عدالت اداری، سازمان قضائی نیروهای مسلح، وزارت دادگستری، مدیریت قضائی استان و مدیریت قضائی شهرستان می‌شود. 
• مدیریت
  • مدیریت کلان
    • ولایت امر امت اسلام (ولی فقيه) (1)
    • مرجعيت جهان تشيع (1)
    • سرپرستی شیعیان منطقه (خارج از کشور) (2) (1)
    • نمایندگی ولی فقیه در استان (3) (2)
    • امامت جمعه شهر (4) (3) (2)
  • مدیریت حوزوی
    • مدارس علمیه (4) (3)
    • مدارس تخصصی و مؤسسات پژوهشی (4) (3) (2)
    • مراکز مدیریت حوزه های علمیه (5) (4)
    • مراکز خدمات حوزه های علمیه (5) (4)
  • مدیریت فرهنگی تبلیغی
    • امامت مسجد (5)
    • معاونت پرورشی مدارس (5)
    • معاونت فرهنگی تربیتی مدارس علمیه (4)
    • مدیریت مؤسسات و کانون‌های فرهنگی (5) (4)
    • مسئولیت دفاتر فرهنگی
      • دانشگاه‌ها (4) (3)
      • نیروهای نظامی و انتظامی (4) (3)
      • سازمان­ها و ادارات (4) (3)
    • رایزنی فرهنگی در کشورهای خارجی (3)
  • مدیریت اجرایی
    • مسئولیت در دفاتر مراجع عظام تقلید (3) (2)    
    • مسئولیت در دفاتر امامان جمعه (4)
    • سردفتری محضر ازدواج و اطلاق (4)

تهیه و تنظیم: محمد الهی خراسانی / حوزه علمیه مشهد مقدس