بدون تردید روش تدریس در صدر فاكتور های موثر در یك تدریس موفق است چنانكه دربرخی نظر سنجی های انجام شده در میان دانش جویان 5/74 درصد امتیاز استاد موفق را این عنصر به خود اختصاص میدهد. اما از آنجا كه دلیل علمی بر انحصار صلاحیت یك روش خاص برای تدریس ارائه نگردیده است معلم موفق كسی است كه بنا به هدف تدریس خود از تركیبی از روش های تدریس به صورت تلفیقی كمك بگیرد.
اگر بخواهیم الگوی برتر تدریس را طراحی كنیم می توانیم به شرح زیر برخی از مهمترین ویژگی های یك الگوی موفق و كارآمد را بیان كنیم:
- تناسب با محدودیت زمانی كلاس: یك روش موفق روشی است كه با وقت محدود كلاس تناسب داشته و سرعت تحقق اهداف تدریس در آن حاصل باشد. (چنانكه در روش سخنرانی[1]و توضیحی[2] این مزیت فراهم است.)
- امكان بهره وری عده بیشتری از دانش آموزان در آن فراهم باشد.(چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم است.)
- امكان كافی برای انتقال دانش و تجربیات برای معلم فراهم و به این دلیل تمایز میان معلم و متعلم برای شاگردان محسوس باشد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم است.)
- دانش آموزانی را كه عادت به گوش دادن و یادداشت برداری را نیز ندارند را به كار گیرد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم نیست.)
- ارتباط میان معلم و فراگیر دو طرفه باشد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم نیست.)
- ارزشیابی از میزان یادگیری و علاقه دانش آموزان ممكن باشد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم نیست.)
- فعالیت های آموزشی در كلاس به میل دانش آموز مبتنی باشد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم نیست.)
- بیش از تاكید بر انتقال اطلاعات، بر كاربرد آنها توسط یادگیر و انتقال مهارتها به آنها اهتمام باشد. (چنانكه در روش سخنرانی این مزیت فراهم نیست.)
- مشاركت همه دانش آموزان در انتقال مفاهیم فراهم باشد و همه بتوانند در بحث مشاركت كنند.(چنانكه در روش تدریس مباحثه ای[3] و الگوی حل مسئله این مزیت فراهم است.)
- حس اعتماد به نفس در یادگیران را تقویت نماید و به استقلال رای آنها به جای روحیه تقلید از آرای دیگران بیانجامد. (چنانكه در روش تدریس مباحثه ای و یا الگوی حل مسئله و روش بیان فكر[4]این مزیت فراهم است)
- مزایای كار گروهی و مشاركت جمعی بر كار انفرادی را در بر داشته باشد. (چنانكه در روش تدریس مباحثه ای یا الگوی حل مسئله این مزیت فراهم است.)
- استعدادهای یادگیران را در طراحی سوال و حل آن شكوفا سازد.(چنانكه در روش تدریس مباحثه ای یا الگوی حل مسئله این مزیت فراهم است.)
- ضمن مشاركت حد اكثر دانش آموزان در بحث و تبادل نظر مدیریت قوی علمی معلم بر سیر مطالعات را در بر داشته باشد .(چنانكه در روش تدریس مباحثه ای این خطر وجود دارد كه مدیریت معلم بر فضای علمی كلاس از دست برود.)
- بیش از تاكید بر تدریس معلم، بر یادگیری دانش آموز تاكید نماید.(چنانكه در روش تدریس مباحثه ای یا الگوی حل مسئله این مزیت فراهم است.)
- یادگیر را در ضمن آموزش به وادی تحقیق بكشاند چنانكه در روش تدریس از مسیر تحقیق و روش ذهن انگیزی گروهی این مزیت فراهم است كه اهتمام اصلی آن بر انگیزش قوه تفكر یادگیر است. این مزیت در روش سخنرانی یا توضیحی كمتر به چشم می خورد.
- به یادگیر قدرت شناخت صحیح را بیاموزد و از قضاوت دانش جو در مورد صحت داده ها كمك بگیرد. چنانكه در الگوی تدریس مبتنی بر نظریه فراشناخت این مزیت به چشم می خورد.
- و بالاخره روش موفق تدریس روشی است كه فعال بوده عملا انتخاب فرد را در برابر محرك های محیطی به همراه داشته باشد. تدریس حرف زدن نیست بلكه فرایندی بیرونی و شامل سلسله فعالیتهایی است كه علم به اجرای آنها سرعت یادگیری را تامین می كند. به گفته سقراط معلومات و دانش در درون افراد نهفته است و باید آن را بیرون كشید. نباید اطلاعات را به درون افراد منتقل ساخت. روش او بر طرح پرسشهای منظم ، آوردن مثال برای پاسخهای غلط و تكرار مطالب به صورت های مختلف بود. ژان ژاك روسو نیز بر فعالیت یادگیرنده در فرایند تدریس تاكید داشت. او در كتاب امیل می نویسد بگذارید كودك خود مسئله اش را حل كند. او نباید چیزی را بر اساس گفته شما قبول كند و باید آنرا خودش بیابد.و جان دیویی تاكید بسیاری بر تجربه فراگیرنده در جریان یادگیری دارد و می گوید: دانش آموز از طریق فعالیتهای خود می آموزد و ذهن خود را از طریق رفتاری كه در آن مشاركت دارد می‌سازد. به نظر او وظیفه معلم راهنمایی فكر است و معلم باید عادت كند تفكر را در دانش آموزان به وجود آورد.
- روشي كه معلم از طريق آن مفاهيم درس را به صورت شفاهي ارائه مي دهد. ↑
- انتقال مستقيم اطلاعات به دانش آموزان با استفاده از مطالب چاپي يا به وسيله سخنراني. ↑
- در اين روش بر خلاف روش حافظه اي دانش آموز بيشتر سوال مي كند و معلم يا دانش آموزان پاسخ مي دهند. در اين روش اين دانش آموز است كه با فعاليت خود دانش كسب مي كند. ↑
- در اين روش يادگيرنده به راه حل ها فكر كرده آنها را براي كلاس بيان مي كند. ↑