مطالعه مقایسه ای نگرش معلمان و فراگیران آموزش زبان انگلیسی مدارس دولتی، خصوصی و حوزه علمیه ایران

هدف از این تحقیق مقایسه نگرش معلمان و فراگیران آموزش زبان انگلیسی در مدارس دولتی، خصوصی و حوزه علمیه ایران در مورد آموزش انتقادی و تفکر انتقادی می باشد.

بر اساس چهارچوب نظری آموزش انتقادی و تفکر انتقادی و نیز چهره های اصلی در این دو حوزه، ویژگیها و اصول اساسی آنها مورد بحث قرار گرفت.

پژوهشگر با استفاده از طرح مختلط-محور همگرا، در مرحله کیفی تحقیق، داده ها را از طریق مصاحبه نیمه ساختاری و استفاده از روش نظریه داده بنیاد سازه گرا (چارمز، 2008) جمع آوری کرد. در مرحله کمی با استفاده از پرسشنامه آموزش انتقادی (عادل و صادقی، 2019) و نیز تست تفکر انتقادی کالیفرنیا (فاسیون 1990) به جمع آوری داده پرداخت . در مرحله کیفی 20 معلم و فراگیر آموزش زبان انگلیسی در سه محیط مختلف (مدارس دولتی، خصوصی و حوزه علمیه) شرکت کردند و برای تحلیل داده ها، از نرم افزار مکس کیو استفاده شد. همچنین در مرحله کمی، 600 معلم و فراگیر آموزش زبان انگلیسی از این سه محیط در این تحقیق شرکت کردند و در تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد و آمارهای همبستگی، رگرسیون ساده خطی و MANOVA به کار گرفته شد.

در مرحله کیفی این مطالعه، دو مدل پیشنهاد شد: یکی مدل آگاهی معلمان و فراگیران آموزش زبان انگلیسی از آموزش انتقادی و دیگری مدل آگاهی معلمان و فراگیران آموزش زبان انگلیسی از تفکر انتقادی. همچنین، نتایج مرحله کیفی تحقیق نشان داد که در حالی که بین آموزش انتقادی و تقکر انتقادی از دیدگاه معلمان فقط در آموزشگاه های خصوصی زبان رابطه وجود داشت، همین رابطه برای فراگیران در سه محیط تحقیق وجود داشت.

همچنین، در بین تمام فراگیران و معلمان آموزش زبان انگلیسی در سه محیط مورد تحقیق اهمیت آموزش انتقادی از قابلیت اجرای آن قابل پیش بینی بود. سرانجام در حالی که سن و محیط آموزشی تاثیر معناداری بر متغیرهای وابسته یعنی آموزش انتقادی و تفکر انتقادی هم برای معلمان و هم فراگیران داشت جنسیت تاثیر معناداری نداشت. بر پایه یافته های این تحقیق برخی پیامدهای تحقیق برای معلمان زبان انگلیسی توصیه می شود که معلمان می توانند به عنوان طراحان مسئله، افراد تحول آفرین و پژوهشگر عمل کنند و به دانش آموزان کمک کنند تا تولید کنند گان فرهنگ شوند، به عنوان عاملان فعال در تحصیل خود عمل کنند، تجربه خود را مورد سوال قرار دهند، به متن به عنوان اعضا فعال و آگاه جامعه پاسخ دهند و برای دیگران ارزش قائل شوند و احترام بگذارند و با هر نوع تبعیض و مخالفتی مبارزه کنند.

همچنین از فراگیران زبان انگلیسی خواسته می شود تا عمیق تر فکر کنند، مشکلات را بهتر حل کنند، و به طرز موثرتری ارتباط برقرار کنند، همکاری کرده و نوآفرینی کنند و سرانجام از برنامه ریزان درسی و طراحان آموزشی خواسته می شود تا فعالیت های خاص آموزش انتقادی و تفکر انتقادی را در کتاب های درسی بگنجانند و کلاس های ضمن خدمت برای معلمان برگزار نمایند .