معرفی استاد
مرتضی مطهری فریمانی (۱۳ بهمن ۱۲۹۸ – ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸) روحانی شیعه، استاد فلسفهٔ اسلامی و کلام اسلامی و تفسیر قرآن، عضو هیئت موتلفه اسلامی و از نظریه‌پردازان نظام جمهوری اسلامی ایران بود. وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود و پس از انقلاب به ریاست شورای انقلاب منصوب شد. مطهری از شاگردان خمینی و بنیان‌گذاران و عضو مکتب متاع بود و در شامگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ پس از آخرین جلسه مکتب متاع در منزل یدالله سحابی پس از خروج از جلسه در خیابان پارک امین الدوله، هدف گلولهٔ یکی از افراد گروه فرقان قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان طرفه به سوی حق شتافت.
سیر مطالعاتی
نظام حقوق زن در اسلام
این کتاب مجموع مقالاتى است که استاد شهید مطهری در طى سال‌هاى 45 ـ 46 شمسى در مجله «زن روز» تحت عنوان «زن در حقوق اسلامى» نشر دادند. این مقالات در پاسخ به سلسله مقالاتى نگارش یافت که در آنها پیشنهادهایى درباره تغییر قوانین مدنى مربوط به حقوق خانوادگى ارائه شده و مطالبى بر ضد نصوص مسلّم قرآن عرضه گردیده بود. استاد با پاسخ‌هاى متقن و مستدل خود به این پیشنهادها در واقع نظام حقوق زن را در مکتب متعالى اسلام طرح و تدوین نموده، مسائلى همچون خواستگارى، ازدواج موقت، زن و استقلال اقتصادى، اسلام و تجدد زندگى، مقام زن در قرآن و مسائل متنوع دیگرى را مورد بحث و تحقیق عالمانه قرار داده‌اند.
نظام خانوادگی اسلام
نظام خانوادگی اسلام شامل 9 جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان در باره حقوق زن در اسلام است که توسط استاد مطهری از تاریخ 16 اردیبهشت سال 1345 به طور هفتگی ایراد شده است. در این کتاب اجتماع خانوادگی با اجتماع مدنی مقایسه شده و با توجه به ویژگی های هرکدام، نوع حقوق و تکالیف اعضای این دو اجتماع مورد بحث واقع شده است.
مسئله حجاب
این کتاب حاصل سلسله بحث‌ها و درس‌هایى است که توسط استاد شهید مطهری در جلسات انجمن اسلامى پزشکان القاء و متضمن پنج بخش است. در بخش اول تاریخچه حجاب در قوم یهود، ایران باستان، جاهلیت عرب و هند مورد بررسى واقع گردیده است. در بخش دوم علت پیدا شدن حجاب در میان اقوام و ملل گوناگون و نظریات متنوع در این باب (ریاضت و رهبانیت، عدم امنیت، استثمار زن، حسادت مرد و…) طرح و نقد گردیده است.
بخش سوم به تبیین فلسفه پوشش در اسلام از ابعاد و جوانب مختلف اختصاص یافته است. در بخش چهارم به ایرادها و اشکال‌هایى که بر اصل حجاب و پوشش از سوى مخالفان حجاب گرفته مى‌شود پاسخ‌هاى مستدل و منطقى داده شده است. در بخش پایانى کتاب، اصل حجاب و حدود آن با عنایت به آیات و روایات و سیره مسلمین به طور مفصل مورد بررسى و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
پاسخ‌های استاد به نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب
این کتاب مشتمل است بر نقدهاى یکى از فضلا بر کتاب مسئله حجاب و پاسخ‌هاى استاد مطهرى به آن نقدها. مطالعه این کتاب علاوه بر اینکه تا حدى روش فقهى استاد را آشکار مى‌سازد، نشان مى‌دهد که چگونه استاد شهید از یک سو با تز استعمارى «اسلام منهاى روحانیت» مبارزه مى‌کند تا آنجا که جان خود را در این راه فدا مى‌نماید و از سوى دیگر با جمود و تحجّر در مى‌آویزد.
اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب
استاد شهید مطهری در این کتاب به بررسی جامع «اخلاق جنسی» می‌پردازد. ایشان ابتدا نظریات مکاتب غربی را تحلیل می‌کنند. سپس با نگاهی انتقادی و مستدل، این دیدگاه‌ها را ارزیابی می‌نمایند.
در ادامه، دیدگاه اسلام درباره اخلاق جنسی تبیین می‌شود. استاد مزایای رویکرد اسلامی را برمی‌شمارند. این مزایا شامل موارد زیر است:
- رشد شخصیت انسانی
- استحکام بنیان خانواده
- تأمین سلامت اجتماع
این بررسی مقایسه‌ای نشان می‌دهد که نظام اخلاقی اسلام چگونه از نظام‌های غربی کامل‌تر است. تحلیل‌های استاد هم جنبه نظری دارد و هم کاربردی.
زن و مسائل قضایی و سیاسی
این کتاب شامل پنج جلسه سخنرانی استاد شهید مطهری است. موضوع اصلی آن بررسی چهار مسئله مهم درباره زنان است: شهادت، قضاوت، افتاء و سیاست.
استاد در این کتاب به سوالات رایج در این زمینه‌ها پاسخ داده‌اند. مانند دیگر آثار ایشان، این کتاب نیز دو ویژگی مهم دارد: بیان روشن و محتوای غنی. این اثر جنبه‌های فقهی شخصیت علمی استاد را نشان می‌دهد.
این کتاب مکمل دیگر آثار استاد درباره حقوق زن است. کتاب‌های مرتبط دیگر شامل این مواردند:
- نظام حقوق زن در اسلام
- مسئله حجاب
- پاسخ به نقدهای کتاب مسئله حجاب
- اخلاق جنسی در اسلام و غرب
همه این کتاب‌ها یک مجموعه منسجم را تشکیل می‌دهند. آنها دیدگاه اسلام درباره زن را به طور کامل توضیح می‌دهند.
منبع: انتشارات صدرا
