نمونه قالب سوالات مربوط به سطح احساسی و روانی در اهداف آموزشی
در یادداشت‌های گذشته جدول اهداف احساسی و روانی در تدریس را دیدیم؛ سوالات این حوزه نیز مانند حوزه فهم و ادراك باید هماهنگ با اهدافی باشد كه نمونه آنها را در این جدول مشاهده كردیم.
|
شماره |
سطح احساس و گرایش |
افعالی كه بیانگر این سطح هستند. |
|
1 |
توجّه |
توجّه او جلب شود، دقّت كند، گوش بدهد، ساكت شود، توضیحات بیشتر بخواهد. |
|
2 |
تمایل |
بتواند تحمل كند، خود را منطبق كند، احترام اجمالی بگذارد، اهمیت اولیه بدهد، ابراز علاقه كند، ترجیح بدهد، كمك كند. |
|
3 |
وابستگی |
احترام زیاد بگذارد، اهمیت كافی بدهد، علاقه زیاد ابراز كند، حساسیت اولیه پیدا كند، ارزش اولیه بدهد، لذت ببرد رعایت كند، تعهد نشان بدهد، امور خود را با آن تنظیم كند. |
|
4 |
محبت و ارادت |
حساسیت كامل داشته باشد، ارزش كافی بگذارد، اهمیت حیاتی داشته باشد، اطاعت كند، خود را مسئول ببیند، عشق بورزد، برای آن مبارزه كند، در وجودش تبلور بیابد، بپرستد. |
از نمونه قالب‌های سؤال در سطوح مختلف این جدول، شبیه‌سازی موقعیتی است كه در آن موقعیت، فرد باید تصمیماتی بگیرد و عكس‌العمل نشان دهد.
نمونه سؤال1
موقعیت سؤال : درس اخلاق < بحث صبر و تحمل
فرض كنید در حال حركت در پیاده رو هستید. پیاده رو شلوغ است؛ شما اشتباهاً به كسی تنه می‌زنید. او برمی‌گردد و اعتراض می‌كند؛ شما بلافاصله عذرخواهی می‌كنید و قصد ادامه حركت خود را دارید، فرد مقابل می‌گوید: با یك عذر خواهی می‌خواهی خود را خلاص كنی؟! و مانع رفتن شما می‌شود. تصمیم شما چیست؟ چه عكس‌العملی باید نشان دهید كه منطقی و معقول باشد؟ عكس‌العمل گفتاری و رفتاری خود را بنویسید و علت این تصمیم‌گیری را نیز بیان كنید.
نمونه سوال2
موقعیت سؤال : تاریخ اسلام < جنگ اُحد
در یادداشت قبل سوالی در رابطه با این جنگ مطرح گردید (بعد از نیرنگی كه كفار زدند و با دور زدن كوه از پشت به مسلمین حمله كردند، عده‌ای از مسلمانان فرار كردند و رسول خدا صلی الله علیه و آله را تنها گذاشتند. برخی از این افراد همزبان با كفار فریاد می‌زدند : “محمد كشته شد.”) اگر شما در میدان جنگ بودید و آن اتفاق می‌افتاد چه عكس‌العملی نشان می‌دادید؟ فرار می‌كردید یا می‌ایستادید؟ واقعاً خود را در آن موقعیت ببینید و تصمیم خود را بررسی كنید و علت تصمیم را بنویسید. به نظر شما اگر بخواهید خود را طوری تغییر دهید كه تصمیم دیگری بگیرید چه نقاطی از فكر و روح را باید تغییر دهید؟
نمونه قالب سوالات مربوط به سطح مهارتی در اهداف آموزشی
جدول زیر كه مربوط به اهداف مهارتی و عملی است که در یادداشت‌های گذشته به آن اشاره کرده‌ایم:
|
شماره |
لایه و سطح |
افعالی كه نشان دهنده این لایه هستند. |
|
1 |
آزمون و خطا تقلید |
آزمایش می‌كند، بررسی می‌كند، جستجو می‌كند، نمونه برداری می‌كند، می‌سنجد، نگاه می‌كند، تكرار می‌كند، مونتاژ می‌كند. |
|
2 |
اجراء مستقل |
به تنهایی عمل می‌كند، طراحی می‌كند، می‌سازد، دوباره سازی می‌كند. |
|
3 |
دقت و استمرار |
كنترل می‌كند، ارزیابی می‌كند، ظریف كاری می‌كند، اصلاح و تعمیر می‌كند. |
|
4 |
عادی شدن و ملكه شدن |
براحتی انجام می‌دهد، چند كار را همزمان به خوبی انجام می‌دهد، بلافاصله اجرا می‌كند، معطل نمی‌ماند. |
قالب سوالات مربوط به این سطح از سطوح آموزشی عبارت است از: “درخواست الگوریتم انجام كار” (یعنی از علم‌آموز بخواهیم كه قدم به قدم كارهایی را كه برای به انجام رسیدن یك عمل لازم است بنویسد.)
نمونه سؤال1
موقعیت سؤال : ادبیات عرب< كارگاه ترجمه
الگوریتم ترجمّه روایت زیر را بنویسید. (قدم به قدم مراحلی را كه طی می‌كنید تا به ترجمه نهایی این روایت برسید، بدون حذف كوچكترین مرحله، دقیقاً بنویسید.)
“كُنْ فِی الْفِتْنَه ْكَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَیرْكَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَیحْلَبَ ” (نهج البلاغه، صبحی صالح، ص469)
نمونه سوال2
موقعیت سؤال : اصول فقه < عام و خاص
می‌خواهید نظر اسلام در مورد فرهنگ زن را به‌دست آورید، روایاتی داریم كه بیان می‌كند: قال فاطمه علیها السلام خَیرٌ لِلنِّسَاءِ أَنْ لَا یرَینَ الرِّجَالَ وَ لَا یرَاهُنَّ الرِّجَالُ (وسائل الشیعه، ج20، ص67) یعنی: خیر زنان در این است كه در محافل مردان حضور نداشته باشد. از سوی دیگر برخی افراد به رفتاری كه حضرت زهراء سلام الله علیها در دفاع از حق خود در مسجد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم از خود بروز دادند و از پشت پرده با مردان صحبت كردند، استناد می‌كنند و حضور مستمر زنان در محافل مردان را جایز می‌دانند. با توجه به مباحثی كه در اصول‌فقه خواندید، كدامیك از موارد فوق را نظر اسلام راجع به فرهنگ عمومی زن می‌دانید؟ فرآیند تصمیم‌گیری و تشخیص خود را به صورت الگوریتمی بنویسید.
