نقشه مهندسی فرهنگی کشور
نقشه مهندسی فرهنگی کشور به عنوان اتاق فرمان فرهنگی کشور، سندی بالادستی است که مسئولیت بازطراحی، اصلاح و ارتقاء شئون و مناسبات نظامهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور را بر اساس فرهنگ مهندسی شده بر عهده دارد. این سند، که فرهنگ را مبدأ همه خوشبختیها و بدبختیهای ملت میداند، تلاشی جامع برای جهتبخشی به حرکت عظیم و درونزای فرهنگی جامعه است.
اطلاعات کلیدی سند
- نام رسمی: نقشه مهندسی فرهنگی کشور
- سال تصویب: ۱۳۹۱
- نهاد تصویبکننده: شورای عالی انقلاب فرهنگی
- دامنه موضوعی: کلیه ابعاد، سطوح و لایههای فرهنگ ملی (اسلامی ـ ایرانی)، فرهنگ عمومی و فرهنگ حرفهای، مشتمل بر باورها، ارزشها، الگوهای رفتاری، نمادها و مصنوعات.
- سطح سند: کلان و ملی
محورهای کلیدی و راهبردها
- نهادینهسازی فرهنگ تمسک به قرآن و عترت و ساماندهی شعائر و آیینهای اسلامی ـ ایرانی.
- بازآفرینی نظام فکری و میراث تمدنی جامعه مبتنی بر جهانبینی و تعالیم اسلام ناب محمدی.
- تبیین، تشکیل، تحکیم، تعالی و ایمنسازی نهاد خانواده در جامعه.
- طراحی و نهادینهسازی آداب و سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی.
- ساماندهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، راهبری فعال جنگ نرم و ارتقاء مؤلفههای قدرت نرم نظام اسلامی.
ارتباط با علوم اسلامی
نقشه مهندسی فرهنگی کشور بر مبنای جهانبینی اسلامی، وحی، قرآن و عترت تدوین شده است. این سند، فرهنگ اسلامی ـ ایرانی را همان فرهنگ متعالی اسلامی میداند که در روح و کالبد فرهنگ ایرانزمین دمیده شده است. از مهمترین انتظارات این سند از علوم اسلامی، نقش اصلی روحانیت و حوزههای علمیه در حفظ، اصلاح و ارتقای فرهنگ اسلامی و تبیین معتبر آن با روش اجتهادی است. همچنین بر حمایت از تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی مبتنی بر جهانبینی اسلامی و تقویت فضای هماندیشی آزاد میان نخبگان حوزه و دانشگاه تأکید فراوان دارد.
پیوند با سایر اسناد مرتبط
این نقشه یک سند بالادستی در نظام فرهنگی کشور محسوب میشود که تمامی اسناد و برنامههای فرهنگی دیگر، از جمله “سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی ـ ایرانی” و “سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی”، باید در چارچوب آن تدوین و اجرا شوند. این سند با سند چشمانداز ۱۴۰۴ و سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش همپوشانی و هماهنگی دارد.
نقلقول کلیدی از متن سند
“شورای عالی انقلاب فرهنگی را در واقع باید اتاق فرمان فرهنگی کشور یا ستاد عالی فرهنگی و علمی دستگاههای کشور اعم از دستگاههای فرهنگی و سایر دستگاهها و مرکز مهندسی فرهنگی کشور به حساب آورد.”
کاربردهای عملی یا مصادیق
از کاربردهای عملی این سند میتوان به اصلاح و ارتقاء شئون و مناسبات نظامهای اجتماعی و اقتصادی بر اساس رویکرد فرهنگی، تدوین سند ملی کودک و نوجوان، و رعایت موازین اسلامی در معماری و اماکن عمومی اشاره کرد. همچنین، این نقشه راهبردی برای تدوین و اجرای سند مد و لباس اسلامی ـ ایرانی، ایجاد قرارگاه رسانهای کشور و تقویت نهادهای اصیل دینی مانند مساجد، بقاع متبرکه و وقف ارائه میدهد.
برای مشاهده متن کامل سند از اینجا وارد شوید.
سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی ـ ایرانی
این سند با هدف احیاء و تقویت هویت اسلامی ـ ایرانی در کالبد شهر و معماری معاصر، گامی بلند در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی برمیدارد. شهرسازی و معماری نه تنها فضایی برای زیست انسان است، بلکه بستر سلوک اسلامی، تعالی انسان و کیفیت سبک زندگی فردی و اجتماعی شهروندان را نیز شکل میدهد؛ از این رو توجه به آن، امری حیاتی در مسیر تمدنسازی است.
اطلاعات کلیدی سند
- نام رسمی: سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی ـ ایرانی
- سال تصویب: ۱۴۰۳
- نهاد تصویبکننده: شورای عالی انقلاب فرهنگی
- دامنه موضوعی: مبانی نظری و اجرایی طراحی، برنامهریزی و ایجاد محیط زندگی بر اساس اصول و ارزشهای اسلامی ـ ایرانی، حفاظت از بناها و بافتهای تاریخی و فرهنگی.
- سطح سند: ملی
محورهای کلیدی و راهبردها
- شکلدهی نظام حقوقی و ضوابط متناسب با شهرسازی و معماری هویتمند.
- تأمین و ایجاد زیرساختهای دانشی لازم، از جمله شبکهسازی میان اساتید و پژوهشگران.
- دستیابی به طرحها و برنامههای جامع شهری و معماری که اصول اسلامی ـ ایرانی در آنها رعایت شود.
- اجراییسازی الگوهای عینی و حمایت از پروژههای شهرسازی و معماری اسلامی ـ ایرانی در عمل.
- ارتقاء سطح آگاهی عمومی و جامعه تخصصی نسبت به مزایای این رویکرد.
ارتباط با علوم اسلامی
این سند ریشه در آموزههای حکمت اسلامی دارد و منبع اصلی اصول حاکم بر شهرسازی را قرآن کریم و سنت پیامبر میداند. از علوم اسلامی انتظار میرود که در تدوین مباحث مستقل در مقررات ملی ساختمان و نیز اصلاح آزمونهای نظام مهندسی با افزودن سؤالات محتوایی نقش ایفا کند. حضور فقیه و متخصصان معماری و شهرسازی اسلامی در کمیتههای فنی بررسی طرحها، نشان از اهمیت نقش علوم اسلامی در این حوزه است. حوزههای علمیه نیز در ترویج سبک زندگی اسلامی از طریق معماری و شهرسازی مسئولیت دارند.
پیوند با سایر اسناد مرتبط
این سند در راستای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تأسی از رهنمودهای امام راحل و مقام معظم رهبری تدوین شده است. همچنین، در اجرای اقدامات ملی بیستم و بیستویکم از راهبرد کلان سوم نقشهی مهندسی فرهنگی کشور قرار میگیرد که بر رعایت موازین و ارزشهای اسلامی ـ ایرانی در معماری و شهرسازی تأکید دارد.
نقلقول کلیدی از متن سند
“مسأله نشانههای فرهنگ کشور در بناها و کارهای عمرانی کشور است؛ یعنی هم در شهرسازی، هم در بناهای گوناگونی که در کشور ساخته میشود، اثر فرهنگ ملی و اسلامی در آنها ملاحظه شود.”
کاربردهای عملی یا مصادیق
بازنگری ضوابط ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری و تهیه آییننامه طراحی و ساخت مسجد و نمازخانه با رویکرد اسلامی ـ ایرانی از مصادیق اجرایی این سند است. همچنین، حمایت از شرکتهای دانشبنیان در این حوزه، الزامی کردن رعایت اصول اسلامی در پروژههای ساختوساز، و ساخت مستندهای تلویزیونی برای نقد اقدامات مغایر با این اصول، نمونههایی از کاربردهای عملی سند هستند.
برای مشاهده متن کامل سند از اینجا وارد شوید.
سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی
«سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی» با هدف دستیابی به حکمرانی شایسته در حوزه پوشاک بر اساس معیارهای اسلامی ـ ایرانی به تصویب رسیده است. این سند، با درک اهمیت پوشاک در شکلگیری هویت فرهنگی و تمدنی، نقشی کلیدی و محوری را در تحقق تمدن نوین اسلامی ایفا میکند. ایجاد سبک پوشش بومی و متناسب با فرهنگ غنی اسلامی ـ ایرانی، موتور محرکه زنجیره ارزش مد و لباس در کشور خواهد بود.
اطلاعات کلیدی سند
- نام رسمی: سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی
- سال تصویب: ۱۴۰۳
- نهاد تصویبکننده: شورای عالی انقلاب فرهنگی
- دامنه موضوعی: پوشاک و مد، با تأکید بر هویت اصیل اسلامی ـ ایرانی و ابعاد فرهنگی و اقتصادی آن.
- سطح سند: ملی
محورهای کلیدی و راهبردها
- تضمین حکمرانی شایسته در حوزه پوشاک از طریق هماهنگی و همگرایی در مدیریت فرهنگی و اقتصادی.
- جریانسازی و هویتبخشی به حوزه پوشاک در راستای حفظ هویت اسلامی ـ ایرانی.
- احیاء مواریث تمدنی و سنن ملی و قومی در سبک پوشش و حجاب.
- افزایش سواد عمومی و تخصصی سبک پوشش اسلامی ـ ایرانی و بهروزرسانی نظام آموزشی در این زمینه.
- شکلگیری اقتصاد قدرتمند سبک پوشش اسلامی ـ ایرانی و تضمین سودآوری فعالیتها.
ارتباط با علوم اسلامی
این سند بر نگرش توحیدی در برابر عقلانیت سرمایهداری تأکید دارد و مفاهیمی چون عفاف، حیا، و عفت را به عنوان اصول اساسی پوشش مطرح میکند. نقش حوزههای علمیه در تبیین و ترویج این سبک پوشش حیاتی است. همچنین، سند بر لزوم هدایت و پایش رعایت حجاب و موازین شرعی در نهادهای عمومی و دولتی تأکید دارد و با هرگونه استفاده ابزاری از زنان و اشاعه نمادهای انحرافی به شدت برخورد میکند.
پیوند با سایر اسناد مرتبط: این سند به عنوان اولین سند راهبردی در حوزه پوشاک، در راستای تحقق اقدام ملی چهاردهم از راهبرد کلان پنجم نقشهی مهندسی فرهنگی کشور و بر اساس قانون ساماندهی مد و لباس مصوب ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی و کلیه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه عفاف و حجاب تدوین شده است.
نقلقول کلیدی از متن سند
“اقتضاء شکلگیری تمدن نوین اسلامی، پاسخگویی مبتکرانه و ممتاز آن به مجموعه نیازهای انسان و جامعه در حوزه سبک زندگی است که سبک پوشش و لباس از مهمترین و برجستهترین آنهاست.”
کاربردهای عملی یا مصادیق
بازنگری و بهروزرسانی برنامههای درسی در حوزههای نساجی و طراحی لباس بر اساس معیارهای اسلامی ـ ایرانی، طراحی و تولید برنامههای رسانهای ترویجی با محوریت غیرت و عفت، و ایجاد موزههای لباس اقوام ایرانی، از جمله اقدامات عملیاتی این سند است. همچنین، ارائه تسهیلات حمایتی (مالیاتی، بیمه، وام) به برندهای داخلی پوشاک اسلامی و تأسیس بنیاد ملی سبک پوشش ایرانی اسلامی، از دیگر مصادیق مهم آن محسوب میشود.
برای مشاهده متن کامل سند از اینجا وارد شوید.
جمع بندی نهایی
نقشه مهندسی فرهنگی کشور به عنوان سند بالادستی، اتاق فرمان فرهنگی ایران است که با هدف اصلاح و ارتقای فرهنگ جامعه تدوین شده است. در راستای این نقشه، سند ملی شهرسازی و معماری اسلامی-ایرانی تلاش میکند تا هویت اسلامی-ایرانی را در کالبد شهر و معماری احیا کند. همچنین، سند ملی سبک پوشش اسلامی-ایرانی با تمرکز بر پوشاک، به ایجاد یک سبک بومی و متناسب با فرهنگ اسلامی-ایرانی میپردازد. هر سه سند توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده و ریشه در آموزههای اسلامی دارند.
برای مشاهده سایر راهیابهای دانش از اینجا وارد شوید.
