نتیجه جلسات متخصصان گروه کانونیِ مربیان و مشاوران [1] در رابطه با نیازهای اساسی دینی جوانان تحصیلکرده نیمهمذهبی
سؤالات و نتایج
- با توجه به تجربۀ زیسته و مشاورههای جنابعالی با گروه یادشده، شدیدترین نیازها و اساسیترین پرسشهای نوظهور این گروه که تا چند سال آینده پایدار خواه بود، چیست؟
- چرا به ما برای انتخاب آموزشهای مذهبی، اختیار داده نمیشود؟
- چرا دین، انتخابی نیست؟
- چرا اساساً ما دختران حق انتخاب در اغلب عرصههای زندگی نداریم؟
- چرا بیعدالتی و تبعیض نسبت به دختران وجود دارد؟
- از کجا بدانم که دستورات دینی، مفید است؟
- دین قرار است برای من چه کند؟ و آیا اساساً توان و فایده برای من دارد؟
- جرا جذاب بودن ما برای پسرانی بیشتر، ممنوع باشد؟
- چرا دعاها مستجاب نمیشوند؟ پس نکند که خبری نیست یا خدا مرا دوست ندارد یا عادل نیست؟
- چرا حسادت و خشم و هیجانات من، باید سرکوب شود و خودم نباشم؟
- در تحلیل شما، ریشههای نیازها و پرسشهای دینیِ بنیادین و رو به رشد فوق در گروه یادشده،چیست؟
- عدم شناخت کافی از دین.
- به سراغ بخشهای لذتبخش دین میروند.
- دین، نه نیاز و نه لذت و نه انتخاب آنهاست.
- عمده مشکلات جوانها، ناشی از نحوه دینداری والدین است.
- غالب دختران، از دختر بودن خود ناراضی هستند و دچار ضعف هویت جنسیتی به خاطر کژکارکردهای خانوادهها هستند.
- سؤال و مسئله دختران، خود آنهاست نه دین
- ضعف در تجربۀ دینی
- افراط در رویکرد مناسکی در تربیتی دینی
- ضعف عزت نفس در فرایند و نتایج دینداری
- شکاف بین معرفت دینی و زیست دینی دینداران
- عدم انتقال نگرشهای کلان و اسلوبهای دینی به دینداران به جای تعبدگرایی جزئی
- دین، تظاهرات مذهبی است که بود و نبودش برای ما فایدهای ندارند
- به میزان جدایی از خانواده، از مذهب جدا و دچار افسردگی میشوند.
- اولین کسی که او را از افسردگی جدا کند، شیفتهاش میشوند
- دهه هشتادیها غالباً تجربه دینی ندارند
- احساس آنها این است که به هیچ نخی وصل نیستند
- در دانشگاه، عالم دینی پاسخگو نیست
- تلمبار شدن پرسشها و اعتراضهای دینی، موجب عصیان دینی شده است
- دین آن قدر اهمیت و جاذبه و دغدغهمندی ندارد که به جز کلاس دینی، پرسشی از دین داشته باشند
- نوجوانان به جز درگیریهای شخصی خودش (مثل بینی) نمیتواند تمرکز و دغدغه وسیع داشته باشد و این طبیعی است
- مسئله هویت (استقلال، بلوغ و شخصیتجویی) در نوجوانی بایستی حل شود و گرنه تا آخر عمر میماند
- نسل جدید اصلاً بحث و مبارزه نمیکند و بیتفاوت است (آره… تو خوبی)/
- کارکردی تر شدن جامعه و حتی تبلیغات دینی، پایانی ندارد و این در امر دینی ممکن نیست
- با توجه به تأثیرات وسیع گفتمان جهانی بر آنها، تأثیر گفتمانهای دروندینی را کاسته است.
- بر عکس کنترل خشم و حسادت و غضب، باید برونریزی عاطفی داشت
- تضاد دین با آزادی و خواستها و نیازهای انسانی، موجب پرسش میشود
- وزن این نیازها در هر یک از دسته های «پرسشهای شناختی و اعتقادی و نگرشی»، «پرسشهای ارزشی، اخلاقی و عاطفی» و «پرسشهای رفتاری، هنجاری، و احکام عملی» چیست؟
- بیشتر نیازها و پرسشهای دختران از جنس عاطفی است، سپس رفتاری و هنجاری
- ترکیبی از شناختی و عاطفی است و اساساً صلاحیت دین را در حوزه رفتاری، زیر سؤال میبرد
- اساساً این پرسشهای چندان عمیق و واقعی نیست، ولی در سنین بالاتر، بیشتر شناختی است
- اعتراضها به ابعاد رفتاری دین زیاد است
- چقدر از این پرسشها «ذهنی ـ شناختی» درباره حقیقت و اصالت دین، و چقدر «کارکردی- سودمدار» درباره فایده و کارکرد دین و چقدر «روشی-عملیاتی» در باره راه و روش دینداری است؟
بیشتر درباره بُعد روشی عملیاتیِ دین است.
- برای ارتباط و نزدیک شدن به این گروه و مکالمه و گفتگو، چه پیشنهادی دارید؟
- فعالسازی و آموزش اساتید نخبه علمی اما مذهبی برای گفتگوی مذهبی
- گفتگو در خانه و ارتباط مستمر در فضای واقعی زندگی مشترک با مربی به خصوص در دوره نوجوانی
- ارتباط با گروه همسال و متناسب با نیازهای دختران نوجوان: گرما و شور عاطفی، بدون حجاب و رها،
- ارتباط مستمر، آزاد و چندجانبه با گروه هدف بدون کلیشههای رایج و محدودیتهای رسمی تبلیغات دینی
- اصلاح مذهبیها و تربیت توحیدی
ملاحظات
بیشترین مضامین پرتکرار در پرسشهای روزمره آنها عبارت است از: حجاب، مشروب، روابط دختر و پسر، فایده دین، مواد مخدر، آرامش و لذت.
تعیین اولویت پرسشهای مطرح شدهی مربیان و مشاوره[2]
|
نیاز نوظهور بهصورت پرسش |
ویژگی جامعه هدف |
میانگین اولویت | ||
|
ردیف |
شدت و فوریت از نظر جامعه هدف |
گستردگی و زیربنایی از نظر گروه کانون | ||
|
1 |
چرا به ما برای انتخاب آموزشهای مذهبی، اختیار داده نمیشود؟ |
4 |
2 | |
|
2 |
چرا دین، انتخابی نیست؟ |
5 |
4 | |
|
3 |
چرا اساساً ما دختران حق انتخاب در اغلب عرصههای زندگی نداریم؟ |
دختران |
5 |
3 |
|
4 |
چرا بیعدالتی و تبعیض نسبت به دختران وجود دارد؟ |
دختران |
5 |
3 |
|
5 |
از کجا بدانم که دستورات دینی، مفید است؟ |
4 |
4 | |
|
6 |
دین قرار است برای من چه کند؟ و آیا اساساً توان و فایده برای من دارد؟ |
5 |
3 | |
|
7 |
جرا جذاب بودن ما برای پسرانی بیشتر، ممنوع باشد؟ |
دختران |
5 |
2 |
|
8 |
چرا دعاها مستجاب نمیشوند؟ پس نکند که خبری نیست یا خدا مرا دوست ندارد یا عادل نیست؟ |
5 |
3 | |
|
چرا حسادت و خشم و هیجانات من، باید سرکوب شود و خودم نباشم؟ |
نوجوان |
5 |
4 |
-
. سرکار خانم دکتر نجمه خدادادی (دکتری حرفه ای پزشکی، مدیر اسبق فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، مشاور خانواده و دانشجویی)؛ سرکار خانم دکتر الهام غفاری (دکترای مطالعات زنان، مدیر موسسه آموزشی، تربیتی ویژه دختران و از فعالان اتحادیه انجمن اسلامی دانش آموزان)؛ سرکار خانم ربابه مروارید (کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دبیر ممتاز دبیرستان های ممتاز و تیزهوشان با ۲۷ سال سابقه تدریس دورس مرتبط با معارف اسلامی، مشاور و پاسخگوئی مذهبی برای دانش آموزان)؛ سرکار خانم دکتر حلیمه شیخعلیشاهی (دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، فعال و مشاور تربیتی، عضو کمیسیون بانوان استانداری و مرکز مدیریت حوزه، مدیر مرکز تخصصی طوبی دفتر تبلیغات اسلامی در زمینه برگزاری دورههای تخصصی سطح ۳ ویژه خواهران در حوزه علمیه خراسان.) ↑
-
. حجتالاسلام مجتبی الهی خراسانی (عضو شورای تعلیم و تربیت اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم)؛ حجتالاسلام دکتر علیرضا پیروزمند (عضو هیئت علمی و قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی، رئیس کمیسیون مدیریت تحول علوم انسانی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، عضو شورای علمی میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی)؛ دکتر محمد سهیلی (دکتری فلسفه، مدیر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی سازمان فرهنگی آستان قدس رضوی، عضو هیأت رئیسه و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه دوره چهارم شورای اسلامی شهر مشهد، محقق و پژوهشگر رصد و مطالعات اجتماعی)؛ دکترسید مصطفی احمدزاده (دکترای علوم قرآن و حدیث و مدیر پژوهشکده اسلام تمدنی و دارای مقالات متعدد در حوزههای قرآن و مطالعات اجتماعی قرآن و مطالعات میان رشتهای، روششناسی تفسیر قرآن کریم و برنامهریزی فرهنگی)؛ حجتالاسلام محمد الهی خراسانی (نویسنده و فعال تربیتی، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، مدرس سطح عالی حوزه علمیه خراسان، مدیر سابق مدرسه علمیه ویژه دانشگاهیان، مؤسس محفل فعالان فرهنگی مشهد، مؤسس جبهه روحانیت مردمی انقلاب اسلامی)؛ حجتالاسلام سید مهدی روحبخش (فعال فرهنگی و رسانهای، بنیانگذار و مربی چند استارتاپ فرهنگی، مدرس سطح سه حوزه علمیه خراسان، رئیس اداره هنر، رسانه و فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی)؛ حجتالاسلام محسن حاجیمرادخانی (نویسنده و مشاور تربیتی، مدرس حوزه علمیه خراسان، مدیر سابق طرح و برنامه مدارس علمیه حضرت مهدی(عج)، با حضوری جدی و دغدغهمند در میان قشر جوان) ↑
