روش تدریس فعال

تصویر سردبیر

سردبیر

سردبیر

آنچه خواهید خواند...

/ 5. تعداد رای:

برای ثبت امتیاز، اولین نفر باشید.

چکیده

روش تدریس فعال که در آن مشارکت دانش آموز و استاد را می‌طلبد و به جای انتقال مطالب به دانش آموز، به افزایش توانایی یادگیرنده در فرآیند یادگیری عنایت دارد.

به دلایل متعدد از جمله تاکید براصولی از کلیات نظام آموزش و پرورش کشور و اهداف دوره های تحصیلی، نگرش های جهانی، رشد روز افزون تحقیقات، سرعت فن آوری و تکنولوژی، ضرورت کار بست تدریس فعال را می طلبد.

ادیان و رهبران مصلح اجتماعیی نیز تاکید بر نوعی فعال سازی ذهن و جلوگیری از تقلید کورکورانه در اصول و روش‌های زندگی دارند، لذا آموزش و تدریس های متکی بر روشهای فعال خود گامی است در اشاعه و ترویج علم و پرورش انسانهای آزاد و آگاه که می تواند در توسعه و فناوری مثمر ثمر باشد .

در روش تدریس فعال سعی بر این است که فراگیر خود در کسب مفهوم سهیم باشد و از طرق مختلف به فعالیتهای ذهنی، علمی، فردی و گروهی وادار گردد، به عبارت دیگر محتوا روی درگیر شدن دانش آموزان در کسب تجارب یادگیری تاکید داشته و آنان را فعال می سازد.

از مهمترین روش‌های فعال تدریس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. روش حل مساله
  2. روش بحث گروهی
  3. روش پرسش و پاسخ
  4. روش بارش مغزی
  5. روش هم یاری از طریق تدریس اعضای تیم

6- روش هم یاری از طریق طرح کارایی تیم

لذا در این نوشتار ضمن بیان مفهوم تدریس که از جنبه های مختلف به آن پرداخته شده است و هر یک مبتنی بر نظریات صاحب نطران حوزه یادگیری و آموزش می باشد، تلاش بر این است که دیدگاه‌های مختلف به صورت مختصر بیان و عرضه شوند و خواندگان خود به انتخاب و بهره از بهترین روشها همت گمارند.

مقدمه

برای رویا رویی با انبوه چالشهایی که آینده در دل خود پنهان داشته است ، جامعه بشری در تلاش برای رسیدن به آرمانهایی چون صلح ، آزادی و عدالت اجتماعی ، آموزش و پرورش را سرمایه ای اجتناب ناپذیر می داند.

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات مداومی که به وجود می آیدباید شرایط تغییر درهر جامعه ای ایجاد شود. شرط اولیه هر تغییری شناخت و آگاهی است ، که به دنبال آن باید کار با برنامه ریزی برای دست یابی به اهداف مطلوب صورت بگیرد.

اهمیت و ثمر بخشی روش‌های تدریس و یادگیری بهتر همواره مورد نظر دانشمندان و محققین علوم تربیتی بوده است از آغاز قرن بیستم توسط مومان و لای و سپس کلاپارد، ماریا منتسوری ، جان دیویی ، هربارت ، ثورندایک و همکارانش و ….در بسیاری از کشورها مطالعات زیادی به مدت چهل سال در مورد ثمر بخشی میزان روشهای آموزش در کلیه دروس انجام گرفت.

تاریخچه مطالعات نشان می دهد روشهای تدریس چه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و چه در ایجاد انگیزه و رضایت خاطر ، پرورش شخصیت ، رشد خلاقیت آنان موثر است ، وظیفه معلمان در فرآیند تدریس تنها انتقال واقعیت های علمی به دانش آموزان نیست بلکه باید موقعیت و شرایط مطلوب یادگیری را فراهم نمایند و چگونه اندیشیدن و چگونه آموختن را به شاگردان بیاموزند. یعنی کار استاد نه تنها انتقال دانش ، بلکه پرورش توان تفکر منطقی و پرورش شخصیت سالم است و معلمان موفق برای شاگردان خود تنها عرضه کننده مطالب تخصصی نمی باشند بلکه شاگردان خود مطالب شناختی و اجتماعی و نحوه استفاده موثر از آنها را می آموزند ،در آموزش و پرورش نقش نیروی انسانی به خصوص استاد از مهمترین عوامل موثر در رشد و توسعه کیفی و محتوایی تربیت به شمار می‌آید.

معلمان سریازان خط اول جبهه تربیت قرار گرفته اند و ضرورت دارد که با مدرن ترین سلاح های علمی روز یعنی روشهای مختلف نوین و فعال تدریس آشنا باشند و بدانند در کدامین موقعیت آموزشی از کدامین روش استفاده نمایند.

هدف این یادداشت نیز بر معرفی بعضی از این روشهای فعال تدریس استوار گردیده است . تا با معرفی بیشتر این روشها به معلمان عزیز و توجه بیشتر به جزئیات ، آنها بتوانند مهارتهای لازم برای استفاده از این روشها را به دست آورند و زمینه اجرای آنها را در کلاس فراهم نمایند و کیفیت تدریس خود را بالا ببرند. امید است با عنایت به این موضوع گامی در راستای وظیفه الهی خود برداریم .

تاریخچه روش‌های تدریس در آموزش جهان

روشهای تدریس و آموزش در جهان سابقه ای به بلندی تاریخ بشری دارند. در گذشته های دور که تعلیم و تربیت محدود بود ، اقوام بدوی با روش های علمی راههای به دست آوردن خوراک ، تهیه پوشاک و پناهگاه را می آموختندو تربیت های دینی و اخلاقی واجتماعی هم با شرکت در مراسم جشن های قبیله ای صورت می گرفت . بنابر این می توان روش آموختن در این دوره از تاریخ بشر را روش تقلیدی وعلمی نامید.

در تربیت دینی به تدریج طبقه ای به نام روحانیان پدید آمدند که نخستین معلمان تاریخ بشر محسوب می شدندو تا قرن ها آموزش و پرورش حق ویژه و تحت نظارت آنان بوده است ، با پیدایش طبقه مذکور و اختراع خط و تدوین ادبیات مذهبی روش های آموزش متحول و آموزش های نظری بر آموزشهای علمی که در خانه انجام می شدو آموزش های نظری که طبقه روحانی ضمن اجرای مراسم دینی عهده دار آن بودند انجام می شد.

از حدود قرن پنجم قبل از میلاد تا اوایل قرن بیستم میلادی در کشورهای متمدن جهان مانند اروپا و چین بر آموزش زبان ادبیات و دین تاکید می شد. در اروپا آموزش زبان و ادبیات تا قرن اول قبل از میلاد به صورت بلاغی یا معانی بیان و نیز به روش سقراطی صورت می گرفت و از زمان سقراط تا 800 سال پس از آن روش تدریس زبان و ادبیات غربی پایدار باقی ماند. در اروپاهدف عمده آموزش زبان و ادبیات ، پرورش سخنوری بود که این مهارت در سه زمینه ی دستور زبان ، سبک بیان و فصاحت سبک می شد . سابقه ی زبان و ادبیات فضیلت های اخلاقی را مانند حرمت نهادن به دیگران و مسئولیت پذیری اجتماعی می آموختند.

مفهوم تدریس

کوشش هایی که تا کنون برای ارائه تعریف مفهوم تدریس شده است . بیشتر برکاوش در باره ابعاد مختلف مفهوم تدریس متمرکز بوده و نه بر تدوین تعاریف دقیق و روشن آن . از تدریس تعاریف متعددی شده است از جمله :

1) سهیم شدن در دانش یا مهارت .

۲)تدریس به منزله ی موفقیت : تعریف تدریس به منزله ی موفقیت بیانگر این اندیشه است که یادگیری و تدریس لازم و ملزوم و نیز وابسته به یکدیگرند. وقتی که می گوئیم ” من ماشین نویسی را به شما خواهم آموخت ” یعنی اگر روش استفاده از ماشین نویسی را به شما درس بدهم ، آن را خواهید آموخت .

۳)تدریس به منزله ی فعالیتی عمدی وهدفدار : گر چه ممکن است به طور منطقی متضمن یادگیری نباشد می توان پیش بینی کرد که سر انجام به یادگیری منتج خواهد شد ممکن است تدریس استاد به موفقیت دانش آموزان نینجامد، اما از او انتظار می رود که به نحو صحیح بدان بپردازد . کوشش در امر تدریس به معنی درگیر شدن در فعالیت های آموزشی نیست ، بلکه به منزله توجه داشتن به امور کلاس ، تشخیصهای درست در باره ی آن و تغییر دادن رفتار دانش آموز است . همچنین کوشش در انجام دادن کاری تا حدی به معنی داشتن مقصد و عمد است و برای مثال ، اگر استاد بگوید سعی می کنم املای کلمات تازه را به شما یاد بدهم ، به طور ذهنی معلوم می شود که او قصد این کار را دارد نمی تواند مدعی خلاف آن باشد .

۴)تدریس به منزله ی هنر یا علم : در گفتگوهای عادی تدریس را در برخی موارد هنرو در برخی مواردی دیگر علم می نامندو گاهی نیز هر دو را به آن نسبت می دهند.

” گیج ” چنین استدلال می کند که فعالیتهای هنری ازنظم درونی و قانون مندی برخوردارند و می توانند با روش علمی تجزیه و تحلیل شوند. به نظر گیج ماهیت مبنای علمی تدریس عبارتند از : برقراری روابط بین متغیرهای یاددهی و یادگیری برخی از این روابط ممکن است امکان پیش بینی کردن یک متغیراز متغیر دیگر را فراهم سازد . هر قدر این روابط بیشتر علمی باشند اساس تدریس محکم تر است هر اندازه اساس علمی آن محکم تر باشد ، فرصتهای بیشتر و بهتری برای بهبود تدریس فراهم خواهد شد.

۵)هر چند واژ های ” تدریس ” و ” آموزش ” مترادف با یکدیگر به کار می روند، با اندگی تفاوت از یکدیر متمایزند. آموزش که دامنه ی کاربرد آن از تدریس کسترده تر است به کلیه ی فعالیت هایی اطلاق می شود که به طور رسمی و غیر رسمی برای آموختن و نیز برای فعالیت هایی مانند خود آموزی آموزشهای برنامه ای و آموزش از راه دور که بدون حضور استاد صورد می گیرند ، به بیان دیگر در آموزش وجود استاد الزامی نیست ، اما در تدریس الزامی است و بدون او تدریس معنی ندارد. به این ترتیب آموزش ،تدریس را نیز در بر می گیرد و تدریس یکی از راههای آموزش است .

رویکرد جدید در تدریس

امروزه دیدگاه بشر از تدریس صرف در کلاس درس فراتر رفته و رویکردها و گرایش های جدید که حاصل یافته های علوم تربیتی ، روان شناسی ، جامعه شناسی و مدیریت هستند، در عرصه تدریس و معلمی توجه دارد ، این رویکردها سبب می شوند که معلمین با وسعت نظر بیشتری به تدریس و نقش خود بنگرندو با بکار گیری آنها کیفیت یادگیری و رشد همه جانبه دانش آموزان را بهبود بخشند.

راهبردهایی برای ارضای نیازهای یادگیری فراگیران

تشخیص نیازها ، علایق واهداف منحصر به فرد دانش آموزان و نظر سنجی یا مصاحبه ی فردی شیوه ی خوبی برای پی بردن به نیازها ، علایق و اهداف منحصر به فرد هر دانش اموز است . اطلاعات به دست آمده از نظر سنجی ها و مصاحبه ها را می توان با اطلاعات جمعیت شناختی و سابقه ی موجود در پرونده های دانش آموزان همچنین مشاهدات رفتار و عملکرد آنان تکمیل کرد. در این بخش علایق دانش آموز در طی نظر سنجی به دست آمده ارائه می شود.

پرورش یادگیری در دانش آموزان

کمک به دانش آموزان برای انتخاب هدف

درک اهمیت هدف گزینی برای دانش آموزان مهم است ؛ چرا که انتخاب هدف موجب انتظارات مثبت و دلایلی می شود که هر فرد برای کنترل زندگی اش می تواند از آن بهره بگیرد. به دانش آموزان برای برعهده گرفتن کنترل و هدایت راهی که می خواهند در پیش گیرند و آنچه که می خواهند انجام دهند کمک کنید. دادن فرصت هایی به دانش آموزان برای انتخاب هدف و یا سایر جوانب زندگی تحصیلی راهی برای کمک به آموختن مسئولیت پذیری، درک نیازهای فردی وخودگردان تر شدن و انسان سالم بودن است .

یک هدف دارای شرایط زیر است :

ادراک شدن : ( به وضوح معین و قابل سنجش باشد )

باور کردنی : ( باید باور کنید که می توانید آن را انجام دهید )

جالب و جذاب بودن : ( هم خودتان و هم دیگران راه را مطلوب بدانید)

دست یافتنی : ( با سن و توان فرد متناسب باشد)

فرایند ساده انتخاب هدف دارای مراحل زیر است :

– تعریف روشن هدف

– تهیه فهرست گام های لازم برای نیل به آن هدف

– فکر کردن در باره رفع مشکلات

– ارزیابی پیشرفت خود

– پاداش دادن به خود برای موفقیت

– تعیین محدوده زمانی برای دست یابی به هدف

ارزیابی فضای کلاس

محققان دریافته ا ند برای بررسی فضای کلاس عوامل دیگر نیز مطرح است که معمولا” این ویژگی ها شامل میزانی است که دانش آموزان کلاس را دارای ویژگی های مثبت و فاقد ویژگی های منفی بدانند.

نشانگرهای فضای مثبت در کلاس:

– انسجام : دانش آموزان همدیگر را می شناسند و به هم کمک می کنند و نسبت به هم رفتار دوستانه ای دارند.

– تنوع و گوناگونی : علایق دانش آموزان مختلف مورد تشویق قرار می گیرد.

– رسمیت : رفتار توسط قواعد رسمی هدایت می شود.

– همکاری : همکاری دانش آموزان با یکدیگر مورد تاکید است.

– رضایت مندی : دانش آموزان از کار کلاسی لذت می برند.

– توجه : استاد به نیازهای اجتماعی هیجانی یکایک دانش آموزان حساس است.

– دموکراسی : دانش آموزان در تصمیم گیری مشارکت دارند.

– هدف مندی : اهداف کلاس روشن است.

نشانگرهای فضای منفی در کلاس:

تبعیض : معلمان با برخی از دانش آموزان بهتر از سایرین رفتار می کنند.

دشواری : سطح دشواری کار کلاسی متناسب با وضعیت دانش آموزان نیست .

اختلاف : تنش و درگیری در بین دانش آموزان رایج است .

رقابت : رقابت دانش آموزان با یکدیگر مورد تاکید است .

کنترل اجتماعی : معلمان انتظارات خود را به شکل مقتدرانه توام با اعمال فشار و بدون در نظر گرفتن نیازهای دانش آموزان مطرح می سازند.

استاد یک سازماندهنده در عرصه‌ی تعلیم

تدریس، درس دادن یا انتقال معلومات و تجارب معین از ذهن استاد به ذهن دانش آموزان است و استاد هم مدرس نام دارد . براساس این تعریف وقتی استاد وارد کلاس می شود به فعالیت و سخن گفتن میپردازد و دانش آموزان جز گوش دادن و اجرای دستورات استاد و یا انجام دادن تکالیف تحمیلی استاد وظیفه و نقشی ندارند.

لیکن امروزه، تدریس را تحریک و راهنمایی و سازمان دادن یادگیری دانش آموزان ، تعریف می کنند . درتعریف اخیر استاد فقط نقش محرک و راهنما و سازماندهنده داردو خود دانش آموز است که باید فعالیت کند ، زیرا یادگیری وقتی درست انجام می گیرد که با فعالیت یادگیرنده همراه باشد. درتدریس به این معنا استاد نقش ضبط صوت متحرک را بازی نمی کند بلکه وظیفه ی سنگین ترراهنمایی و سازماندهندگی را به عهده دارد.

خصوصیات یک سازماندهنده خوب :

* هرگز تمام تصمیم ها را شخصا” نمی گیرد .

* به دیگران نمی گوید چگونه وچه وقت کاری راانجام دهند.

* به گروه و افراد کمک می کند که هدفهای خود را تعیین و تنظیم و روشن نمایند.

* مسئولیت ها را به قدر امکان میان افراد توزیع می کند.

* پیش قدمی و ابتکار را تشویق می کند.

* معتقد است به اینکه همه کارها از عهده یک نفر ساخته نیست .

* روی قدرت و نیروی افراد گروه بیش از ضعف آنها تاکید می کند.

* انتقاد از خود و ارزشیابی خودرا میان گروه معمول می سازد.

* کنترل و انضباط را نگاه می داردتدریس نتیجه بخش ، یادگیری معنادار را تشکیل می دهد.

ویژگی‌های یک روش تدریس خوب

هدف را برای دانش آموزان روشن نماید.

دانش آموزان را به فعالیت بر انگیزد.

قدرت داوری در باره ی نتایج رادر دانش آموزان ایجاد کند.

به دانش آموزان امکان دهد که به بررسی نتایج به دست آمده بپردازند.

سطح تربیتی و تحصیلی دانش آموزان را در نظر بگیرد.

به تدریج از روش روان شناختی به روش تربیت منطقی منتقل شود.

حتما” رسیدن به هدف را ممکن سازد.

ماده درسی و فعالیت دانش آموزان را وسیله قرار دهد نه هدف .

برنامه درسی را به زندگی اجتماعی مربوط کند.

برنامه درسی را برای دانش آموزان ، مفهوم و مطلوب نماید.

روش تدریس ، وسیله استاد برای تکوین شخصیت به عنوان فرد اجتماعی فعال باشد.

با استعداد و تمایلات دانش آموزان هماهنگ باشد.

کاملا” بر اصول یادگیری مبتنی باشد زیرا روش یادگیری دانش آموزان است که روش تدریس استاد را تعیین می کند و عکس آن درست نیست .

دانش آموزان را به تفکر خلاق وا دارد و کنجکاوی ایشان را بر انگیزد.

از میل به بازی ، تقلید ، کنجکاوی و رقابت دان آموزان استفاده کند.

از تمام حواس مخصوصا” حس بینایی و شنوایی دانش آموزان استفاده کند.

خود استاد روش تدریس را کاملا” فهمیده باشد.

رعایت تدریج از : الف ) معلوم به مجهول ب ) آسان به دشوار ج ) محسوس به معقول د) عملی به نظری

تاکید بر استفاده از روشهای فعال آموزشی:

در تعیین اهداف ، انتخاب و سازماندهی محتوا ، سعی براین است که فراگیر خود در کسب مفهوم سهیم باشد واز طرق مختلف به فعالیتهای ذهنی ، علمی ، فردی و گروهی وادار می شود ، به عبارت دیگر ،محتوا روی درگیرشدن مستفیم دانش آموزان در کسب تجارب یادگیری تاکید داشته و آنان را فعال می نماید به همین دلیل در برنامه ی آموزش بر “روش آموزش ” بیشتر تاکید می شود تا آموزش مجموعه ای از اطلاعات و دانستنی ها ، از این رو باید به دانش آموزان راه و روش یادگیری و حل مسئله را آموخت ، برای تحقق این هدف بر استفاده از روشهای فعال تاکید می شود.

از مهمترین روش های فعال تدریس که در آموزش دروس می توان از آنها استفاده کرد به موارد زیر اشاره می شود:

  • روش حل مسئله
  • روش بحث گروهی
  • روش پرسش و پاسخ
  • روش بارش مغزی ( ذهن انگیزی )
  • روش همیاری از طریق تدریس اعضای تیم
  • روش همیاری از طریق طرح کارایی تیم

1- روش حل مساله

در این روش با ارائه ی سؤالاتی از طرف استاد ، یادگیرندگان در موقعیتی مسئله دار قرار می گیرند. حل مساله را می توان به صورت فرآیندی در نظر گرفت که به وسیله ی آن یادگیرنده ترکیبی ا ز قواعد پیشتر آموخته شده را کشف می کند و می تواند برای رسیدن به راه حلی برای یک موقعیت جدید از آنها بهره گیرد ودر طی این فرایند به یادگیری جدید نایل شود. این موضوع تازه آموخته شده ، یک قاعده با قانون رده ی بالاتر است که یادگیرنده را قادر می سازد سایر مسائل از این نوع را حل کند.

مراحل تدریس به روش حل مساله :

* ارائه و بیان مساله.

* ارائه ی فرضیه .

* تقسیم دانش آموزان به گروههای چند نفره یا به صورت انفرادی و بررسی راه حل های موجود ، ارائه ی گزارش هر گروه در مورد راه حل پیشنهادی .

* تایید یا در فرضیات با توجه به مباحث مطرح شده توسط گروهها ، تعمیم فرضیات تایید شده به موارد مشابه .

2- روش بحث گروهی

روش بحث گروهی ، گفت و گویی سنجیده و منظم در باره ی موضوعی خاص و مورد علاقه ی مشترک شرکت کنندگان در بحث است . در این روش ، دانش آموزان با شرکت فعال در فعالیت های کلامی ابعاد مختلف یک مساله را مورد بحث قرار می دهند و در پایان نسبت به آن شناخت عمیق تری به دست می آورند. همچنین درک می کنند که دیگران نیز نظریاتی دارند وباید به نظریات آنان احترام گذاشت . استدلال کردن و گوش دادن به حرفهای دیگران را می آموزند و دارای روحیه ی تحمل آرا می گردند. همچنین از طریق بحث گروهی ، روابط گروهی را تمرین می کنند. در این روش ، وظیفه ی اصلی استاد تحلیل و ارزش یابی جریان بحث ، منطق ، سازمان و صحت مطالب گفته شده است . البته او می تواند نقش هدایت کننده ی بحث را داشته باشد و هر جا که بحث به بن بست برسد یا از مسیر اصلی خارج شود ، آن را به مسیر اصلی هدایت کند. هم چنین باید مراقب باشد که افراد بخصوصی ، بحث را به خود اختصاص ندهند .

مراحل تدریس روش بحث گروهی :

* انتخاب موضوع مورد بحث .

* بیان هدف های آموزشی بحث .

* ابراز نظر همه ی اعضا در باره ی موضوع مورد بحث.

* انتخاب دو نمونه پاسخ که یکی به پاسخ مساله ی مورد بحث نزدیک تر و دیگری دورتر است با ذکر دلیل مطرح کننده.

* هدایت جریان بحث به سوی پاسخ مناسب و نتیجه گیری از بحث .

* نظرخواهی از دانش آموزان در باره ی پاسخی که به نظرمناسب است و انجام بحث و گفت و گو در این زمینه .

* ارزش یابی فعالیت های دانش آموزان شرکت کننده در بحث .

3- روش پرسش و پاسخ

پرسش و پاسخ روشی است که استاد به وسیبه ی آن شاگرد را به تفکر در باره ی مفهومی جدید یا بیان مطلبی از معلوم به مجهول تشویق می کند و با طرح سؤال های برنامه ریزی شده شاگرد را در کشف مفاهیم جدید هدایت می کند. سؤالات باید با توجه به زمینه های علمی شاگردان طرح گردد و به گونه ای مطرح شوند که توجه شاگردان را بر انگیزد و ذهن را به حرکت در آورد.

مراحل تدریس روش پرسش و پاسخ :

*انتخاب عنوان توسط استاد : طرح سؤال یا مساله از ساده به مشکل .

*ارائه پاسخ از سوی دانش آموزان : دادن فرصت به دانش آموزان تا در باره ی موضوع فکر کرده و اطلاعات را جمع آوری و به بحث و گفت و گو بپردازند.

*نتیجه گیری : در این مرحله نکات مهم سؤالات دوباره مورد مرور قرار می گیرد و در تابلو یاداشت می شود . دانش آموزان باید تشویق شوند تانتیجه گیری را خود انجام دهند.

4) روش بارش مغزی ( ذهن انگیزی)

در این روش دانش آموزان با آزادی تمام کلیه ی مطالبی را که درمورد موضوع به ذهنشان می رسد ، فورا”بیان می کنند، و به طور ناخودآگاه و فوری از یافته ها و دانسته های قبلی خود استفاده می کنند و آنها را به کلاس ارائه می دهند.به تدریج دانش آموزان مجموعه ی جملات و کلماتی را بیان می کنند که تمامی آنها در کنار یکدیگر می تواند بخش عمده ای از مطالب مرتبط با سر فصل مربوطه را ارائه دهد.

مراحل تدریس روش بارش مغزی :

*ارائه یک عنوان (موضوع) از سوی استاد به دانش آموزان .

*بیان فوری مطالب ، کلمات و جملاتی در مورد عنوان از طرف دانش آموزان .

*نوشتن مطالب دانش آموزان بر روی تخته سیاه توسط استاد .

*جمع بندی مطالب.

*نتیجه گیری .

5- روش تقسیم موضوع به بخش های مختلف ( همیاری )

در این روش کلیه ی دانش آموزان به جای استاد در تدریس درس شرکت دارند. ویژگی اصلی این روش مشارکت دانش آموزان در انتقال مفاهیم و مطالب درسی به سایر دانش آموزان می باشد. دریادگیری از طریق همیاری تفاوت افراد گروه باعث کارآمد شدن یادگیری می شود. یکی از هدف های یادگیری از طریق این روش این است که دانش آموزان یاد بگیرند با هر کسی کار کنند و از این طریق موجب بالا رفتن پیشرفت تحصیلی فراگیران ، ایجاد ارتباط مثبت و انتقال تجاربی به آنها می شود که برای توسعه ی اجتماعی ، روانی و شناختی سالم به آن نیاز دارند.

مراحل تدریس به روش تقسم موضوع :

*تشکیل تیم های 6 نفره .

*تقسیم درس به اجزای مختلف

*مطالعه ی هر بخش توسط یکی از اعضای تیم .

*بحث و بررسی پیرامون مطالب هر بخش توسط اعضایی از هر تیم که آن بخش مشترک را مطالعه کرده اند.

*بازگشت هر فرد به تیم خود و توضیح برای هم تیمی ها به نوبت .

6)روش طرح کارایی تیم

در این روش موضوع درسی در قالب متن ارائه می شود بعد سؤالاتی داده می شود که محتوا را تحت پوشش قرار می دهد. می توان دو نوع سؤال طرح کرد که یکی را در خود طرح یادگیری ودیگری را در پس آزمون به منظور درک فردی مورد استفاده قرار داد. فراگیران باید سؤالات را در حد متعارفی سخت بدانند، زیرا اگر آزمون خیلی سخت باشد ممکن است هیچ کس نتواند پاسخ را پیدا کند و اگر خیلی آسان باشد همه فراگیران جواب را می دانند .

مراحل تدریس در روش طرح کارای تیم :

*متن درسی برای مطالعه فردی فراگیران مشخص و سؤال یا سؤالات در اختیار آنان قرار می گیرد تا پاسخ دهند.

*پس از پاسخ گویی فردی به سؤالات در تیم ها بحث صورت می گیرد تا اعضای تیم در باره ی بهترین پاسخ به هر سؤال به توافق برسند.

*در جریان بحث اعضای تیم باید تفاوت بین ” من با آن مخالفم ” و ” تو اشتباه می کنی” را به خاطر داشته باشند.

*پس از اتمام بحث پاسخ سؤالات ارائه می شود و به پاسخ های فردی از فعالیت اولیه و پاسخ های توافقی تیم توسط فراگیزان نمره داده می شود.

نتیجه گیری

در تدریس دو دیدگاه وجود دارد ، یکی بر بعد هنری و دیگری بر بعد علمی آن تاکید می ورزد و مجری هر یک مسلما روش تدریس خواسته خودرا خواهد داشت . در بعد هنری تدریس ، برهنر مند بودن استاد و ذهنی کردن ، ادراک و ابتکار و خلاقیت تکیه می کند . در نقطه مقابل بعد علمی شامل تمرین هدایت کننده ، مرور روزانه ، بازخورد و اصلاح، مرورهای هفتگی و از این قبیل است .

1- دیدگاه‌های اخیر به تلفیقی در این دو بعد هنر و علمی تکیه دارند. گیچ معتقد است علم باید به عنوان بنای نیرومند برای هنر تدریس به کار گرفته شود و نمی توان مجموعه ای از بایدها و نبایدها را از آن استنتاج نمود.

2- علم و هنر می تواند به عنوان فرآیند یا محصول باشند ، فرآیند علم بر عقلانیت تکیه داشته و محصول آن دانش در جریان تدریس باید علم و هنر ، احساس و عاطفه و عقل به هم پیوند بخورند تا بتواند تاثیر گذار گردد.

3- در هر صورت بسته به نگاهی که به تدریس داشته باشیم شاگرد و استاد در دیدگاه تعریف روش تدریس خود را خواهد داشت که در آن میان دو نقش اساسی وجود دارد که هر یک متفاوت از دیگری است .

4- استاد در نقش مدیر یا مشاور و دوست شاگردان می تواند باشد استاد به عنوان مشاور ، ضمن ایجاد آمادگی و انگیزه در دانش آموزان و صبر و حوصله لازم ، شوق به یادگیری را در دانش آموزان تحریک می کندو با طرح سؤال وایجاد صمیمیت آنها را به تفکر و پاسخگویی و کار گروهی وا می دارد .

استاد آگاه ضمن بهره گیری از روشهای مختلف تلاش می کند که اراده و اختیار شاگرد را به رسمیت شناخته و او را مسئول یادگیری می داند که این شیوه مبتنی بر بهره گیری از روش های فعال تدریس است که به دانش آموزان مسئولیت می بخشد، بر سر راه روش تدریس فعال موانع و چالش هایی وجود دارد که مسئولان ذیربط می بایست به آن عنایت نمایند که از جمله می توان به مواردی چون محتوای درسی و صلاحیت و توانایی معلمان وگرایش و نگرشهای اجتماعی ،امکانات آموزشی اشاره کرد.

  1. . هدف: آشنایی با انواع روش تدریس؛ ضرورت: انتخاب روش بهینه در تدریس.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: محتوا محافظت شده است!!