ماده 1.عنوان رشته
عنوان رشته «سطح چهار مطالعات مقایسه ای اسلام و مسیحیّت» است.
مادّه 2. تعریف
سطح چهار آموزشی- پژوهشی مطالعات مقایسهای اسلام و مسیحیّت، چهارمین مقطع از تحصیلات حوزوی و یکی از رشته های درختواره حوزه دانشی کلام، ادیان، مذاهب و فرق است، که در آن طلّاب پس از گذراندن تاریخ، منابع، مبانی و مسائل این دوره، توان تدریس، تحقیق، نقد، ارائه نظریّه، و پاسخ به نیازهای علمی و تخصّصی در این گرایش را کسب کرده و پس از دفاع از رساله، دانشنامه سطح چهار مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیّت را دریافت میکنند.
مادّه 3. اهداف
1) ایجاد تسلّط بر آراء، مکاتب و روشهای اخلاقی اسلام و مسیحیّت؛
2) تقویت توان پژوهش در حدّ تحلیل، نقد و ارائه نظریّه در مسائل مرتبط با اسلام و مسیحیّت؛
3) ارتقاء توان پاسخگویی به نیازهای علمی و تخصّصی در حوزه مسائل مرتبط اسلام و مسیحیّت؛
4) تأمین پژوهشگر مورد نیاز و زمینهسازی جهت تولید علم و توسعه دانش در زمینه اسلام و مسیحیّت؛
5) تأمین استاد مورد نیاز جهت تدریس در موضوعات و مسائل تطبیقی اسلام و مسیحیّت؛
6) شناسائی و تبیین اشتراکات و اختصاصات اسلام و مسیحیّت، خصوصاً در مسائل اخلاقی؛
7) اثبات برتری محتوائی اسلام نسبت به مسیحیّت در عرصه های مختلف اعتقادی، اخلاقی و فقهی و معنوی؛
مادّه 4. سیاستها
1) اهتمام به بهرهگیری از معارف معصومین علیهمالسّلام در فهم و تفسیر قرآن کریم؛
2) اهتمام به ارتقاء فضائل و ملکات اخلاقی و معنوى طلّاب در سایه تعالیم آسمانی قرآن و اهلبیت علیهمالسّلام
3) اهتمام به بهرهگیری از سنّتهای کارآمد حوزوی در کنار فناوریها و روشهای نوین و مؤثّر در آموزش و پژوهش؛
4) اهتمام به رویکرد نقّادانه و نظریّهپردازانه، با طرح دیدگاههای چالشی مرتبط با اسلام و مسیحیّت؛
5) تأکید بر بهرهگیری از زبان تخصّصی رشته درفعالیّتهای آموزشی و پژوهشی؛
6) تحکیم اعتقادی دانشپژوهان در خصوص برتری اسلام بر مسیحیّت و تکمیل تعالیم مسیحیّت
7) اهتمام به تأمین نیازهای علمی نظام و جامعه اسلامی در عرصه اسلام و مسیحیّت؛
مادّه 5. ضرورت
1) جایگاه پر اهمیّت کلام، فقه، اخلاق و معنویّت در ساختار اندیشه ادیان ابراهیمی به ویژه اسلام؛
2) دیدگاه تطبیقی بین اسلام و مسیحیّت به منظور تولید علم و پاسخگویی به شبهات روز؛
3) پیشگیری از آسیبهای فعالیّتهای تبشیری در جوامع اسلامی و ضرورت پاسخگویی به سوالات و شبهات؛ شناخت دقیق و کاربردی مسیحیّت به منظور تعاملات موفّق بینِ ادیانی؛
مادّه 6. نظام آموزشی
نظام آموزشی سطح چهار، نیمسالی، درسی و حضوری است. طول دوره با احتساب پایاننامه، حدّاقل 10 و حدّاکثر 12 نیمسال خواهد بود.
مادّه 7. شرایط پذیرش
1) احراز صلاحیّتهای عمومی و اخلاقی بر اساس آییننامههای مصوّب؛
2) دارا بودن مدرک علمی سطح سه از رشته سطح سه کلام و فرق انحرافی با گرایش نقد مسیحیّت؛
تبصره1: پذیرشِ طلّاب دارای مدرک علمی کارشناسی ارشد مجامع آموزشی غیرحوزوی در رشته های مرتبط (ادیان ابراهیمی، دینپژوهی، ادیان و عرفان، اخلاق) منوط به اتمام پایه دهم حوزه و گواهی دو سال درس خارج و نیز گذراندن دروس پیشنیاز، میباشد.
تبصره 2: پذیرش طلّاب فارغالتّحصیل سطح 3 رشته های دیگر، مشروط به گذراندن دروس پیشنیاز، بلامانع است.
3) قبولی در آزمون ورودی، زبان تخصّصی و مصاحبه علمی؛
مادّه 8. عناوین و مشخصات کلّی دروس
ردیف | عنوان درس | ساعت |
1 | خارج اصول(دو سال) | 220 |
2 | خارج فقه(دو سال) | 220 |
3 | بررسی اجتهادی آیات و روایات فلسفی | 96 |
4 | تحقیق فقهی و اصولی 1و 2 | 64 |
5 | دروس تخصّصی | 672 |
7 | رساله علمی(پایاننامه) | 288 |
جمع ساعت | 1560 |
مادّه 9. دروس پیش نیاز:
ردیف | عناوین دروس | ساعت | اهداف |
1 | کلام اسلامی | 80 | شناخت مباحث مهم کلامی اعم از توحید، عدل، نبوّت، امامت بهصورت متن محور |
2 | تاریخ و کلام یهودیّت | 32 | بررسی آراء و عقاید یهودیّت و شناخت چگونگی ظهور، سیر تطوّر، فرق، شخصیّتها، منابع و آثار مهم و مکتوب آنان |
3 | تاریخ و فرق مسیحیّت | 32 | شناخت و بررسی چگونگی ظهور، سیر تطوّر، فرقهها، شخصیّتهای مهمّ مسیحیّت، منابع و آثار مکتوب آنان |
4 | شناخت و بررسی عهدین(1) | 32 | شناخت عهدین و کتابهای اکری پوفیا، چگونگی نگارش، مؤلّفان، سیر قانونیشدن و ترجمههای آن و تبیین نقدهای جدید بر کتاب مقدّس به ویژه نقدهای بآستانشناسی و تاریخی |
5 | شناخت و بررسی عهدین(2) | 32 | شناخت و بررسی محتوای عهدین در زمینههایی مانند خدا، پیامبران، مسیح علیهالسّلام، مریم، حواریون، احکام جزایی، زن و جنگ مقدّس و بررسی تناقضات مَتنی و درونی کتاب مقدّس و تطابق آن با علوم تجربی و مقایسه آن با قرآن و روایات اسلامی |
6 | بشارتهای عهدین | 16 | شناخت و بررسی بشارتهای عهد عتیق و عهد جدید در مورد نبوّت حضرت محمّد صلیالله علیه و آله و مُنجی آخرالزّمان و نقد ادعاهای غلط در این رابطه |
7 | توحید و تثلیث | 16 | شناخت و بررسی دیدگاه مسیحیّت در زمینه توحید و تثلیث با تأکید بر نقدهای تاریخی، عقلی و متنی و مقایسه آن با قرآن و روایات اسلامی |
8 | انسان و نجات | 16 | شناخت و بررسی مباحث مربوط به انسان، سرشت او، گناه ذاتی و نقش فدا و شریعت در نجات انسان از دیدگاه مسیحیّت و مقایسه آن با دیدگاه اسلامی |
9 | الاهیّات جدید مسیحی | 16 | شناخت مکاتب نوظهور و مهمّ الاهیّات مسیحی پس از رنسانس، مانند الاهیّات رهاییبخش، لیبرال و سیاسی |
جمع کل | 272 |
مادّه 10. دروس تخصّصی:
ردیف | عناوین دروس | ساعت | اهداف |
1 | روششناسی مطالعات ادیان ابراهیمی | 16 | بررسی تحلیلی اَهمّ روشها و رویکردهای مطالعات توصیفی، تحلیلی، مقایسهای و انتقادی ادیان ابراهیمی |
2 | خداشناسی در اسلام و مسیحیّت | 48 | بررسی و ارزیابی تحلیلی و مقایسهای مباحث مهمّ خداشناسی در حوزههای ذات، صفات و فعل خداوند از منظر اسلام و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
3 | قرآن و عهدین(تاریخ و اعتبار) | 32 | بررسی و ارزیابی تحلیلی و مقایسهای مباحث مهمّ پیرامون قرآن کریم و عهدین مانند: تاریخ و شرایط نگارش، رسمیّت یافتن، اعتبار، نُسخ، اعجاز و وجوه آن همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
4 | وحی، نبوّت و وصایت در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی تحلیلی و مقایسهای ماهیت وحی، حقیقت نبوّت و ویژگیهای نبی، وصایت و ولایت در اسلام و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
5 | انسانشناسی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی تحلیلی و مقایسهای مهمترین مباحث مربوط به انسان در اسلام و مسیحیّت مانند: خلقت، سرشت، سعادت، نجات و نفسِ انسان همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
6 | معادشناسی در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی تحلیلی و مقایسهای مهمترین مباحث فرجام شناسی در اسلام و مسیحیّت مانند: مرگ، برزخ، معاد، داوری و بهشت و جهنّم همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
7 | مُنجی موعود و آخرالزّمان در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای نظریّههای مربوط به مُنجی موعود و آخرالزّمان در اسلام و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
8 | هستیشناسی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی تحلیلی و استدلالی دیدگاههای مرتبط با حقیقت هستی و مراتب آن و نظام جهانشناسی در اسلام و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
9 | معرفتشناسی دینی در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای منابع معرفت دینی و مِلاک صدق و تحوّل در آن از دیدگاه اسلام و مسیحیّت، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
10 | فقه عبادی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مبانی و احکام فقه عبادی در اسلام و مسیحیّت مانند: عبادات بدنی و مالی( نماز، روزه و صدقات به معنای اَعم) همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
11 | فقه اقتصادی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مبانی و احکام فقه اقتصادی در اسلام و مسیحیّت در حوزههای تولید، توزیع و مصرف مانند: اسراف و تبذیر، ربا، رشوه و احتکار همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
12 | جنگ و صلح در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مباحث مربوط به جنگ، صلح و امور بَشَردوستانه مانند جنگ عادلانه، سلاحهای کشتارجمعی، ترور، حفاظت از غیرنظامیان در جنگ و صلح، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
13 | حقوق شخصی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل حقوقِ احوال شخصی در اسلام و مسیحیّت مانند: ازدواج، طلاق، ارث، روابط جنسی، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
14 | مسائل زیست محیطی در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل زیست محیطی از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: استفاده از منابع طبیعی، حقوق گیاهان و حیوانات، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
15 | مسائل زیست پزشکی در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل زیست پزشکی از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: سقطجنین، لقاح مصنوعی، پیشگیری از بارداری، پیوند اعضاء، تشریح و مرگ از روی ترحّم، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
16 | حقوق بشر در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل حقوق بشری از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: حق آزادی، حقّ صیانت از شرافت و آبرو، حقّ مالکیّت، حریم خصوصی و آزادی عقیده همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
17 | اخلاق بندگی در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین موضوعات اخلاق بندگی از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: مراتب قُرب، یاد خدا، محبّت به خدا، توکّل و اخلاص، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
18 | اخلاق فردی در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین فضایل و رذایل اخلاقی از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: طمع، حسد، عفّت…، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
19 | اخلاق اجتماعی از منظر اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل اخلاق اجتماعی از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: شیوه همزیستی و تعامل با اشخاص و گروههای اجتماعی اعم از حاکمان، دوستان، همکیشان و غیر همکیشان، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
20 | اخلاق گفتگو، دعوت و تبشیر در اسلام و مسیحیّت | 24نظری- عملی | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مسائل مربوط به اخلاق گفتگو، دعوت و تبشیر از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: انتقاد، مناظره، موعظه، بُرهان، جدال احسن، تساهل و تسامح، شیوهها، آداب و ابزار دعوت، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
21 | اخلاق خانواده در اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین مباحث روابط خانواده از منظر اسلام و مسیحیّت مانند: روابط میان زوجین، روابط با والدین، روابط با فرزند، روابط با بستگان، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
22 | عرفان در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای تاریخچه و مهمترین مبانی و مسائل عرفان (نظری و عملی) در اسلام و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
23 | معنویّت در اسلام و مسیحیّت | 24نظری- عملی | بررسی و ارزیابی مهمترین اصول معنویّت و تفاوت معنویّت حقیقی و معنویّت دروغین مانند: آرامش، شادی، امیدواری و حُزن و کارهای خارقالعاده، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
24 | نیایش در اسلام و مسیحیّت | 16 | بررسی و ارزیابی مقایسهای ساختار، محتوا و گونههای دعا و نیایش در متون اسلامی و مسیحیّت همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
25 | آموزههای سیاسی اجتماعی اسلام و مسیحیّت | 32 | بررسی و ارزیابی مقایسهای مهمترین آموزههای سیاسی- اجتماعی در اسلام و مسیحیّت و پیامدهای آن، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
26 | نظام مرجعیّت دینی در اسلام و مسیحیّت | 16 | مقایسه تطبیقی نظام روحانیّت و مرجعیّت دینی، ماهیّت، وثاقت، ساختار آن در اسلام و مسیحیّت، همراه با نقد مهمترین آموزههای مسیحیّت در این زمینه |
جمع | 672 |