ماده ۱.عنوان
عنوان رشته، سطح سه تبلیغ با گرایش حج است.
ماده ۲.تعریف
سطح سه تبلیغ با گرایش حج، اولین مقطع از این رشته است، كه در آن طلاب، مبانی اعتقادی، مسائل، مهارتهای ارتباطی و روشهای لازم برای تبلیغ و مدیریت فرهنگی در حج و زیارت را میآموزند، و توان تبلیغ و پاسخگویی به نیازهای مربوط به آن را كسب میكنند و در پایان موفق به دریافت دانشنامه این رشته میشوند.
ماده ۳.اهداف
- توسعه شناخت نسبت به مسائل و مباحث مربوط به حج و زیارت؛
- تبیین و دفاع از عقائد شیعه امامیه و پاسخگویی به پرسشها و شبهات؛
- تأمین مبلّغان و مدیران فرهنگی برای حج و عمره؛
- ایجاد توان تدریس در دورههای كاربردی و كوتاهمدت مربوط به حج و زیارت؛
- تقویت مهارتهای ارتباطی مورد نیاز؛
- تربیت طلاب مستعد جهت ورود به سطوح بالاتر؛
- شناخت استدلالی مسائل فقهی و اصولی؛
- تقویت بنیه اجتهاد و استنباط.
ماده ۴.سیاستها
- اهتمام به تعالی اخلاقی و معنوی طلاب؛
- اهتمام به تقویت استقلال فكری و اعتماد به نفس در مسائل علمی و مهارتی؛
- اهتمام به تقویت تعبد و تعهد دینی و دفاع از عقائد و هویت شیعه امامیه؛
- تأكید بر بهرهگیری از ابزار و روشهای كارآمد آموزشی با اهتمام به سنتهای حوزوی؛
- تأكید بر پویایی برنامههای آموزشی و پژوهشی و توجه به نیازهای روز؛
- تأكید بر شناسایی طلاب مستعد؛
- تأكید بر استفاده از متون آموزشی واجد استانداردهای لازم؛
- اهتمام به تقویت نظام مقدس اسلامی و ترویج ارزشهای آن؛
- اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن.
ماده ۵.ضرورت
- جایگاه والای فریضه عبادی سیاسی حج در آموزههای دینی و نقش آن در تحكیم وحدت امت اسلامی؛
- رسالت حوزه علمیه در تربیت مبلّغان و مدیران فرهنگی در عرصه تبلیغ در حج و زیارت؛
- نیاز حجاج و زائران به تبیین مسائل اعتقادی، اخلاقی و عبادی و نیاز به راهنمایی و نظارت بر اعمال و مناسك آنها.
ماده ۶.نظام آموزشی
نظام آموزشی این رشته، نیمسالی، درسی[2]و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایاننامه حداقل شش و حداكثر هشت نیمسال است.
ماده ۷.شرایط پذیرش
- احراز صلاحیتهای عمومی و اخلاقی بر اساس آییننامههای مصوب؛
- دارا بودن مدرك علمی سطح دو؛
- قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی.[3]
ماده ۸.جدول دروس پیشنیاز
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
| ۱ | روانشناسی تبلیغ | 32 | شناخت خصوصیات روحی و روانی مخاطبان و راهها و شیوههای تأثیرگذاری بر آنان، به منظور انتخاب ابزار و پیام مناسب |
| ۲ | جامعهشناسی تبلیغ | 32 | آشنایی با مباحث علم جامعهشناسی به ویژه خصوصیات و طبقات، نهادها و گروههای اجتماعی برای موفقیت بیشتر در انجام رسالت تبلیغی |
| ۳ | روشها و مهارتهای تبلیغ | 16+ 32 نظری عملی | ایجاد توان تبلیغ با آموزش فنون و روشهای تبلیغ و تأثیرگذاری بر مخاطبان و كیفیت بهرهبرداری از ابزار نوین |
| ۴ | تاریخ معاصر ایران | 32 | بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی صد سال اخیر ایران |
| ۵ | قانون اساسی | 32 | شناخت ساختار نظام جمهوری اسلامی، ماهیت، وظایف، اختیارات و كاركردهای نهادهای اجرایی، قانونگذاری، قضایی و نظارتی |
| جمع | 176 |
تبصره:طلابی كه دروس پیشنیاز را در مراكز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصلها از گذراندن این دروس معاف هستند.
ماده ۹.عناوین و مشخصات كلی
| ردیف | عنوان | ساعت |
| 1 | دروس عمومی | 624 |
| 2 | دروس تخصصی[4] | 1240 |
| جمع كل | 1864 |
ماده ۱۰.عناوین و مشخصات تفصیلی
دروس عمومی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
| فقه | 160 | شناخت استدلالی مسائل مهم فقه، طبق برنامه مركز مدیریت در سطح سه (از القول فی ماهیةالعیب تا آخر مکاسب) | |
| اصول | 320 | شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی، طبق برنامه مركز مدیریت در سطح سه (جلد اول كفایةالاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم) | |
| عربی معاصر | 16+ 32 نظری عملی | ایجاد توان بهرهگیری از متون عربی جدید در حوزه تبلیغ در حج و زیارت | |
| روش تحقیق | 16+ 32 نظری عملی | کسب مهارتهای تحقیق و پژوهش در مسائل مربوط به تبلیغ در حج و زیارت با آموزش روشهای تحقیق و كیفیت بهرهبرداری از ابزار و منابع | |
| روش تدریس | 16+ 32 نظری عملی | ایجاد توان مهارت تدریس مسائل حج و زیارت با آموزش روشها و فنون كلاسداری و ارزشیابی | |
| جمع | 624 |
2. دروس تخصصی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|---|---|---|---|
| ۱ | احكام و مناسك حج 1 و 2 | 64 | شناخت تفصیلی احكام و مناسك حج، طبق فتوای مراجع تقلید به منظور راهنمایی حجّاج و زائران در انجام اعمال شرعی حج و عمره |
| ۲ | منابع فریقین | 32 | شناخت منابع مهم و كتابهای مرجع فریقین در حوزههای اعتقادی، تفسیری، حدیثی، تاریخ، ادعیه، حج و زیارت |
| ۳ | انسانشناسی در قرآن | 32 | شناخت ابعاد و قوای وجودی انسان از دیدگاه قرآن |
| ۴ | نقد و مناظره | 32 | كسب مهارتهای نقد اندیشه، مناظره و پاسخ به شبهات |
| ۵ | عرفان اسلامی | 32 | آشنایی با كلیات، اصول و مسائل عرفان اسلامی و مراحل سیر و سلوك آن، با توجه به کتاب «در جستجوی عرفان اسلامی» از آیتالله مصباح یزدی |
| ۶ | جغرافیای جهان اسلام | 32 | شناخت جغرافیای انسانی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی معاصر جهان اسلام |
| ۷ | فرق انحرافی | 32 | بررسی و نقد اندیشه و آموزههای عرفانهای كاذب و فرقههای انحرافی، مانند: بابیه، بهائیه، قادیانیه و جریانهای انحرافی معاصر و تبیین زمینهها، انگیزهها و عوامل پیدایش آنها |
| ۸ | ولایت فقیه | 32 | تبیین استدلالی نظام ولایت فقیه، شرایط، وظایف و اختیارات ولی فقیه، با رویكرد پاسخ به شبهات و با توجه به قانون اساسی |
| ۹ | عقائد خاص شیعه 1 و 2 و 3 | 96 | شناخت اعتقادات خاص شیعه، مانند: امامت، ولایت، بداء، توسل، شفاعت، انتظار و تقیه، با رویكرد پاسخ به شبهات |
| ۱۰ | حج در اندیشه امام و مقام معظم رهبری | 16 (مطالعاتی) | شناخت جایگاه، ابعاد و كاركردهای حج، از دیدگاه حضرت امام قدس سره و مقام معظم رهبری مد ظله العالی |
| ۱۱ | اماكن مذهبی و تاریخی | 32+16نظری عملی | شناخت و بررسی پیشینه و وضعیت فعلی اماكن مهم مذهبی و تاریخی مكه، مدینه و عتبات مقدسه و حوادث مرتبط با این اماكن |
| ۱۲ | آداب و اسرار حج | 48 | شناخت فلسفه حج و زیارت و اسرار و آداب اعمال و مناسك آنها، بر مبنای قرآن، سنت و آموزههای دینی به منظور اعتلای معنوی و رعایت اخلاق و آداب حج و زیارت |
| ۱۳ | مدیریت فرهنگی در حج و زیارت | 32 | ایجاد توان مدیریت فرهنگی با آموزش اصول و روشهای برنامهریزی و مدیریت فرهنگی، قواعد و روشهای درست تعامل سازمانی و قوانین و مقررات مرتبط با حج و زیارت |
| ۱۴ | مشاوره و راهنمایی | 16+ 32 نظری عملی | ایجاد توان مشاوره و راهنمایی به حجاج و زائران، در مسائل مورد نیاز، از طریق آشنایی با روشها و فنون مشاوره |
| ۱۵ | تاریخ معصومان | 32 | بررسی و تحلیل وقایع مهم و چالشی و نقد شبهات مخالفین در مورد تاریخ و موضعگیری معصومان علیه السلام از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تا غیبت صغری |
| ۱۶ | سیره معصومان | 32 | تبیین موضوعی سیره عملی پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام در ابعاد گوناگون به ویژه در برخورد با مخالفان |
| ۱۷ | قرآنشناسی | 32 | بررسی و شناخت دیدگاههای مذاهب اسلامی در مورد جایگاه قرآن و مسائل مربوط به آن، با توجه به شبهاتی مانند: تحریف قرآن و عدم نیاز به اهلبیت در فهم قرآن |
| ۱۸ | احكام تطبیقی | 32 | شناخت تطبیقی دیدگاه مذاهب اسلامی در باب احكام فقهی مورد نیاز در حج و عمره |
| ۱۹ | آشنایی با ادیان | 32 | آشنایی با چگونگی پیدایش، تطورات تاریخی، كتب مقدس، آموزهها، مناسك و آداب مهم ادیان (ابراهیمی و غیر ابراهیمی) زنده و بزرگ جهان |
| ۲۰ | فرق و مذاهب اسلامی | 32 | شناخت آموزهها، روشها و كتب اصلی فرقههای مهم كلامی و فقهی تشیع و تسنن، مانند: امامیه، معتزله، اشاعره، اسماعیلیه، زیدیه، اباضیه، شافعی، حنفی، مالكی و حنبلی |
| ۲۱ | روش تبلیغ در حج (كارگاهی) | 16+8نظری عملی | شناخت محیط، نیاز مخاطبان، موانع و روشهای مؤثر در تبلیغ و كسب مهارت بهرهگیری از رسانهها و ابزارهای تبلیغی در حج و زیارت |
| ۲۲ | تاریخ تشیع | 32 | شناخت و بررسی سیر تاریخی شیعه، فرق و دولتهای مهم شیعی از آغاز تا کنون |
| ۲۳ | مسائل جدید كلامی | 32 | بررسی مسائل مهم و جدید كلامی، مانند: معرفت دینی، تجربه دینی، تكثرگرایی، علم و دین و قلمرو دین |
| ۲۴ | اصول و روشهای تربیت اسلامی | 32 | شناخت قواعد و روشهای تربیت اخلاقی از دیدگاه اسلام و ایجاد توان اصلاح رفتار متربیان |
| ۲۵ | جریانهای سیاسی و مذهبی جهان اسلام | 32 | شناخت و بررسی مبانی فكری، علل پیدایش، سیر تطور و نقش جریانها و نحلههای سیاسی و مذهبی موجود و مؤثر در جهان اسلام |
| ۲۶ | سمینار | 16+16عملی | ارائه مباحث جدید اعتقادی، فقهی، فرهنگی و سیاسی در مسائل مربوط به حج و زیارت و طرح دیدگاههای اندیشمندان، توسط كارشناسان ارشد در طول دوره |
| ۲۷ | زبان انگلیسی 1 و 2 | 64+32نظری عملی | ایجاد توان فهم متون انگلیسی در حوزه حج |
| ۲۸ | پایاننامه | 192عملی | ارائه پژوهشی جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبع كافی در موضوعات مرتبط با حج و زیارت |
| جمع | 1240 |
برای مطالعات بیشتر مباحث مشابه میتوانید به راهباب های آموزشی در سایت توسعه و توانمدسازی علوم اسلامی مراجعه کنید.
[1]. این مصوبه قبلاً به عنوان مصوبه 803 در جلسه 18 کمیته بررسی و تصویب رشتهها، (دوره پنجم)، مورخ 19/7/90 به تصویب رسیده بود، که پس از اصلاح مطابق تصمیم جلسه 81 شورای عالی حوزههای علمیه (دوره ششم)، به مصوبه 930 تغییر یافت.
[2]. در این نظام، هر درس به صورت مستقل ارزیابی میشود و قبولی یا رد در یک درس، تأثیری در قبولی یا رد دروس دیگر ندارد.
[3]. یكی از مواد آزمون ورودی این رشته مباحث اعتقادی و كلامی است.
[4]. كلیه طلّاب موظف به شركت در دوره مكالمه عربی و گذراندن موفقیتآمیز آن، طبق برنامه بعثه مقام معظم رهبری مد ظله العالیهستند.