مقدمه
در دنیای امروز، با تحولات شگرف و نیازهای نوظهور، بازنگری در ساختار علوم اسلامی و انطباق آن با مقتضیات زمان، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. این بازنگری به توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی کمک می‌کند. همچنین، زمینه را برای پاسخگویی مؤثر به نیازهای جامعه و حکمرانی اسلامی فراهم می‌آورد. این نوشتار قصد دارد با تبیین دیدگاه‌های استاد سعدی، ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کند. همچنین، راهکارهایی برای بهبود وضعیت کنونی ارائه خواهد داد. هدف اصلی این نوشتار، ارائه تصویری جامع و دقیق از دیدگاه استاد سعدی و ارائه پیشنهادات کاربردی برای بازطراحی درختواره علوم اسلامی است.
ضرورت بازنگری در ساختار کنونی علوم اسلامی
استاد سعدی با تأکید بر اهمیت پاسخگویی به نیازهای جامعه، به ضرورت بازنگری در ساختار کنونی علوم اسلامی اشاره می‌کنند. ایشان معتقدند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، انتظارات از علوم اسلامی برای پاسخگویی به نیازهای حکومت و جامعه اسلامی افزایش یافته است. به همین دلیل، بازبینی در درختواره علوم اسلامی ضروری شده است.
نقد و ارزیابی ساختار موجود: استاد سعدی بر این باورند که درختواره کنونی علوم اسلامی پاسخگوی نیازهای حکمرانی نیست و نیازمند طراحی مجدد است. ایشان بر ضرورت بازطراحی و مهندسی مجدد درختواره کنونی علوم اسلامی تأکید می‌کنند. به گفته ایشان، در این فرایند باید ارتباط منطقی بین رشته‌ها به طور شفاف مشخص شود. همچنین، اولویت‌ها و ضرورت‌های بازطراحی باید مورد توجه قرار گیرند. این بازطراحی باید با تمرکز بر نیازهای کاربردی و حکمرانی، به منظور ایجاد یک ساختار منسجم و کارآمد برای اداره کشور انجام شود.
الزامات و پیشنهادات استاد سعدی برای بازنگری
- برقراری ارتباط منطقی بین رشته‌ها: در فرایند بازطراحی، باید ارتباط منطقی بین رشته‌ها با درختواره موجود یا مهندسی نیازها، قبل از تطبیق آن‌ها به طور شفاف مشخص شود.
- اولویت‌دهی به بازطراحی: قبل از هر اقدامی، بازطراحی درختواره باید در اولویت قرار گیرد و بر اساس منطقی استوار باشد که بتوان درباره آن گفتگو و تبادل نظر کرد.
- توجه به دغدغه‌های حکمرانی: هم طراحان و هم حکمرانان علم باید دغدغه حکمرانی داشته باشند و برای استمرار و توسعه تمدن دینی تلاش کنند .
- توجه جامع به مسائل اقتصادی: مسائل اقتصادی نیز باید به طور جامع مورد توجه قرار گیرند و رشته‌هایی مانند فقه بانک، فقه بورس و فقه بیمه با هم پیش بروند.
- ایجاد فرصت کافی برای بازطراحی: با توجه به اهمیت موضوع، فرصت کافی برای بازطراحی درختواره علوم اسلامی باید فراهم شود و به حوزه‌های تداخلی و همچنین ایجاد حوزه‌های جدید توجه شود.
هدف نهایی بازنگری
هدف نهایی از بازطراحی درختواره علوم اسلامی، دستیابی به یک هندسه اسلامی اداره کشور است که برای استمرار و توسعه تمدن دینی ضروری است. این هندسه اسلامی باید توانایی پاسخگویی به نیازهای حکمرانی و حل مؤثر چالش‌های موجود را داشته باشد. هدف نهایی، بهره‌برداری از درختواره علوم اسلامی برای پاسخگویی بهتر به نیازهای حکمرانی و حل چالش‌های موجود است.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
با توجه به دیدگاه‌های استاد سعدی، می‌توان نتیجه گرفت که بازنگری در علوم اسلامی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای جامعه و حکمرانی است. این بازنگری، باید با نقد و ارزیابی ساختار موجود، بازطراحی و مهندسی مجدد درختواره علوم اسلامی، و تمرکز بر نیازهای کاربردی و حکمرانی انجام شود. هدف نهایی از این بازنگری، دستیابی به یک هندسه اسلامی برای اداره کشور است که توانایی پاسخگویی به چالش‌های موجود و فراهم ساختن زمینه برای توسعه و استمرار تمدن دینی را دارد. با اتخاذ چنین رویکردی، می‌توان به یک نظام علمی کارآمد و اثربخش دست یافت که به توسعه علوم اسلامی و پاسخگویی به نیازهای جامعه کمک کند. تاکید استاد سعدی بر ضرورت توجه به نیازهای کاربردی و حکمرانی، نشان‌دهنده اهمیت نگاهی واقع‌بینانه و عمل‌گرایانه به علوم اسلامی است.
___________________________________________________________________
برای مطالعات بیشتر مباحث مشابه میتوانید به پرونده‌های دانش در سایت توسعه و توانمدسازی علوم اسلامی مراجعه کنید.