آشنائی با رشته کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

سطح چهار آموزشی ـ پژوهشی «کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیه» یکی از رشته‌های حوزه دانشی «کلام، ادیان، فرق و مذاهب» است که در آن طلاب ضمن تسلط بر آراء کلامی امامیّه، توان نقد و ارزیابی آراء مذاهب کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه وتوان ارائه نظریه‌ و پاسخ به نیازهای علمی و تخصّصی در موضوعات مرتبط با این رشته را کسب‌ می نمایند.

فهرست مطالب

مادّۀ 1. عنوان رشته رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

عنوان رشته سطح چهار «کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیه» است.

مادّۀ 2. تعریف رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

سطح چهار آموزشی ـ پژوهشی «کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیه» چهارمین مقطع از تحصیلات حوزوی و یکی از رشته‌های حوزه دانشی «کلام، ادیان، فرق و مذاهب» است که در آن طلاب ضمن تسلط بر آراء کلامی امامیّه، توان نقد و ارزیابی آراء مذاهب کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه و همچنین مهارت تدریس و تحقیق و توان ارائه نظریه‌ و پاسخ به نیازهای علمی و تخصّصی در موضوعات مرتبط با این رشته را کسب‌ کرده و پس از دفاع از رساله، دانشنامه سطح چهار در رشته «کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیه» دریافت می‌کنند.

مادّۀ 3. اهداف رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

1.       ایجاد تسلّط بر آراء کلامی و اعتقادی امامیّه و همچنین تسلط بر آراء و اندیشه‌های معتزله، اشاعره و ماتریدیه در مباحث کلامی؛

2.    تقویت توان پژوهش در حدّ تحلیل استدلالی و ارائه نظریه‌ در مباحث کلامی امامیّه و نقد و ارزیابی تحلیلی و استدلالی اندیشه‌های کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه؛

3.    ارتقاء توان پاسخ‌گویی به نیازهای علمی و تخصّصی در مباحث کلامی امامیّه خصوصاً موضوعات اختلافی با فرق کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه؛

4.    تأمین پژوهشگر مورد نیاز و زمینه‌سازی جهت تولید علم و توسعه دانش در مباحث کلامی امامیّه خصوصاً حوزه نقد و ارزیابی آراء کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه؛

حتما این مطلب را هم بخوانید  الگوی کلی تدریس

5.       تأمین استاد مورد نیاز در مباحث کلامی امامیّه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه؛

مادّۀ 4. ضرورت رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

1. لزوم بررسی استدلالی و تحلیلی مباحث و مسائل کلامی امامیّه به صورت تطبیقی با حوزه های کلامی اهل سنت خصوصاً ماتریدیه، معتزله و اشاعره به منظور تبیین استدلالی اعتقادات امامیّه و دفاع از مکتب اهل‌بیتعلیهم السلام

2. مأموریت حوزه‌های علمیه در تربیت اندیشمند و نظریه‌پرداز در مسائل کلامی خصوصاً حوزه‌های کلام تطبیقی جهت تبیین، ترویج و دفاع از عقاید شیعه امامیّه و پاسخ به شبهات؛

3. نیاز جامعه و نظام اسلامی به تبیین، ترویج و اثبات برتری عقاید حقه شیعه در مقایسه با دیگر مذاهب اسلامی

مادّۀ 5. سیاست‌های رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

1.       اهتمام به ارتقاء فضائل و ملکات اخلاقی ومعنوى طلّاب؛

2.       اهتمام به بهره‌‌‌‌‌گیری از سنّت‌های کارآمد حوزوی، فناوری‌ها و روش‌های نوین و مؤثّر در آموزش و پژوهش؛

3.       اهتمام به رویکرد نقادانه و نظریه‌پردازانه، با طرح دیدگاه‌های چالشی مرتبط با مباحث کلامی شیعه و نقد آراء کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه؛

4.       تأکید بر بهره‌گیری از زبان تخصّصی درفعالیت‌های آموزشی و پژوهشی؛

5.       اهتمام به تأمین نیازهای علمی نظام و جامعه اسلامی در مباحث کلامی امامیّه و نقد رویکردها و آراء کلامی معتزله، اشاعره و ماتریدیه.

مادّۀ 6. نظام آموزشی رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

نظام آموزشی سطح چهار، نیم‌سالی، درسی – ساعتی و حضوری است. طول دوره با احتساب پایان‌نامه، حدّاقل 10 و حدّاکثر 12 نیم‌سال خواهد بود.

حتما این مطلب را هم بخوانید  اهتمام به پژوهش و پرورش روحیه تحقیق و نوآوری

مادّۀ 7. شرایط پذیرش رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

1. احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوّب؛

2. دارا بودن مدرک علمی سطح سه از رشته‌‌‌‌‌ کلام اسلامی.

تبصره: پذیرشِ طلاب دارای مدرک علمی سطح سه در سایر رشته‌‌‌‌‌های حوزه دانشی «کلام، ادیان، فرق و مذاهب» مشروط به گذراندن دروس پیش‌نیاز، مجاز است.

3. قبولی در سنجش علمی؛

4. احراز توانایی‌‌‌‌‌های لازم در مهارت‌های خواندن، درک مطلب و نگارش به زبان عربی از طریق برگزاری آزمون و یا ارائه مدرک معتبر.

مادّۀ 8. عناوین و مشخصات کلّی دروس رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

ردیفعنوان درسساعت
1خارج اصول (دو سال)220
2خارج فقه (دو سال)220
3بررسی اجتهادی آیات و روایات مناسب با مباحث کلامی96
4تحقیق فقهی و اصولی 1و 264
5دروس تخصّصی592
7رساله علمی (پایان‌نامه)288
جمع ساعت1480

مادّۀ 9: جدول دروس پیش نیاز رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

ردیفعنوانساعتاهداف
1کلام اسلامی 1 تا 396تبیین و تحلیل مهم‏ترین مسائل کلامی، مانند اسماء، صفات و افعال الهی، نبوت، امامت و معاد با رویکرد تطبیقی همراه با اثبات حقانیت دیدگاه اهل بیت علیهم‌السلام
2فلسفه اسلامی64تبیین اصول و قواعد اساسی فلسفه اسلامی تأثیر گذار در کلام اسلامی، مانند: احکام کلی وجود، مواد ثلاث، علّت و معلول و … .
3علل پیدایش و تطور مذاهب کلامی32شناخت و بررسی علل و بسترهای اجتماعی پیدایش و تطوّر مذاهب مهمّ کلامی شیعه و اهل‌سنّت موجود و یا مؤثّر در تاریخ
4منابع کلامی و حدیثی فریقین32معرفی و بررسی تحلیلی منابع و کتب مهمّ کلامی و حدیثی فریقین به صورت مقایسه‌ای
5منابع معرفتی فریقین32اعتبارسنجی و بررسی مقایسه‏ای منابع معرفتی تشیّع و تسنّن، مانند: قرآن، سنّت، عقل، اجماع، قیاس، استحسان، مصالح مرسله و قول صحابی و تبیین شرائط و قلمرو هر یک
جمع ساعت256 

مادّۀ 10: جدول دروس تخصّصی رشته آموزشی- پژوهشی کلام تطبیقی امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مقطع سطح چهار

ردیفعنوان درسساعتهدف
1روش‌شناسیکلام تطبیقی32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه امامیّه با دیگر مذاهب کلامی اسلامی درباره اقسام روش‏های کلامی در مقام استنباط و مقام اثبات، دفاع و نقد
2مبانی معرفت‌شناختی علم کلام32تحلیل و بررسی مقایسه‏ای دیدگاه امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره مهم‌ترین مسائل معرفت‌شناسی مانند: چیستی، انواع، امکان، منابع و ابزار و معیار معرفت و کاربست آن‏ها در علم کلام.
3مبانی انسان‌شناختی علم کلام32تحلیل و بررسی مقایسه‏ای دیدگاه امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه دربارۀ مهم‌ترین مسائل انسانشناسی تأثیرگذار در علم کلام مانند: حقیقت نفس و بدن و رابطه آن دو، تجرّد نفس و قوای آن، تعلّق نفس به بدن، بقای نفس و… به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
4براهین اثباتوجود خداوند32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای مهمترین ادلّۀ متکلمان امامیّه، معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در خصوص اثبات وجود خداوند مانند: برهان امکان، حدوث و نظم به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
5توحید ذاتی و صفاتی32تحلیل و ارزیابی انتقادی و مقایسه‏ای دیدگاه امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره توحید ذاتی، و مباحث هستی شناختی و معنا شناختی صفات الهی با تأکید بر صفات خبری به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
6عدل و حکمت الهی32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء متکلّمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه دربارۀ حقیقت و مبانی(حسن و قبح) عدل و حکمت الهی و رابطۀ آن با مسائلی مانند شرور و تفاوت‏ها به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
7توحید افعالی32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حقیقت توحید افعالی و نسبت آن با نظام علّیت و اختیار انسان به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
8قضا و قدر32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حقیقت قضا و قدر، و نسبت آن با مباحثی مانند: بدا، اختیار انسان، سعادت و شقاوت به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
9توحید عبادی32تحلیل استدلالی و مقایسه‏ای آراء متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حقیقت و مظاهر توحید عبادی و سازگاری آن با اموری مانند: توسل و شفاعت به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
10وحی32تحلیل استدلالی و ارزیابی مقایسه‏ای آراء و دیدگاه‏های متقدّمین و معاصرین دربارۀ حقیقت وحی و نسبت آن با الهام، شهود، تجربۀ دینی و رؤیای صادقه به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات
11اعجاز16تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء حکماء و متکلّمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه دربارۀ حقیقت و فاعل معجزه و نحوۀ دلالت آن و به همراه مقایسۀ آن با کرامت، اِرهاص و سحر ضمن پاسخ استدلالی با تأکید بر نقد آراء آن‌ها
12علم و عصمتپیامبر و امام32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه متکلّمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره منشأ و گسترۀ علم و عصمت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و لزوم و گسترۀ علم و عصمت برای ائمّه علیهم‌السلام به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
13خاتمیّت16تحلیل و ارزیابی دیدگاه‏ها درباره فلسفه خاتمیّت و نسبت و رابطه خاتمیّت با امامت به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات معتزله، اشاعره و ماتریدیّه
14حقیقت امامت وراه شناخت امام32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه متکلّمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حقیقت و جایگاه امامت و طرق تعیین و شناخت امام به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
15دلائل امامتاهل‌بیت علیهم السلام32تبیین و تحلیل استدلالی دیدگاه متکلمان امامیّه درباره دلائل نقلی و عقلی امامت اهل‌‌بیت علیهم‌السّلام و پاسخ به نقدهای متکلّمان معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در این زمینه
16بررسی ادلّۀخلافت خلفا16تحلیل استدلالی و نقد دیدگاه متکلّمان معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مورد ادلّۀ خلافت خلفا به همراه پاسخ به شبهات آن‌ها
17مسائل اساسی مهدویّت32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه در مباحث اساسی و اختلافی مهدویت مانند: نَسَب، ولادت، علائم ظهور و غیبت به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
18حیات برزخی16تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حیات برزخی، ویژگی‏ها و آثار آن
19ضرورت و کیفیّت معاد32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای دیدگاه امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره ضرورت معاد، ابطال تناسخ ، معاد جسمانی و روحانی به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
20ثواب و عقاب اخروی32تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیّه درباره حقیقت ثواب و عقاب، وعد و وعید، احباط و تکفیر و خلود به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
21ایمان و کفر16تحلیل و ارزیابی مقایسه‏ای آراء متکلمان امامیّه با معتزله، اشاعره و ماتریدیه درباره حقیقت ایمان و کفر و احکام آن به همراه نقد آراء و پاسخ به شبهات آن‌ها
جمع ساعت592 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *